ভালপোৱাৰ সংলাপ (৩)

   ভালপোৱাৰ সংলাপ (৩)
   কবি: অচ্যুত মাধৱ দাস

ভোকৰ জুই পাহৰিব পাৰি, শোকৰ জুই নোৱাৰি
তোক পাহৰিব পাৰি, কিন্তু তোৰ ভালপোৱাক নোৱাৰি।

তেতিয়া হয়তো নদীবোৰ নদীয়েই আছিল
কঁহুৱাবোৰ মাথোঁ হালি-জালি আছিল
এতিয়া নদীবোৰ একো একোটা গান হ’ল
কঁহুৱাবোৰ একো একোটা কবিতা হ’ল
আৰু তোৰ ভালপোৱাতো আমাৰ বুকুৰ হৰিৎকণা হ’ল।

ভালপোৱাই আছিল হয়তো মানুহৰ প্ৰথম কথা, কবিতাৰো
ভালপোৱাৰ বাবেই হয়তো চলি আছে সময়,
উদয় হৈছে সূৰ্য্য
ভালপোৱাই এদিন হয়তো মানুহৰ শেষ কথা হ’ব, কবিতাৰো।

ভালপোৱাৰ বাবেই হয়তো
নদীবোৰ নদী হৈ থকা নাই
পৃথিবীখন মাটিৰ ভূগোল হৈ থকা নাই
ভালপোৱাৰ বাবেই হয়তো
আমি বোৰ আমি হৈ থকা নাথাকোঁ
ভালপোৱাৰ বাবেই সলনি হৈ থাকে
আমাৰ জীয়াই থকাৰ সংজ্ঞা।

স্বৰ্গদেউ ! দেখিছো তোমাক…

স্বৰ্গদেউ ! দেখিছো তোমাক…
কবি: মধুচন্দা চলিহা ভূঞা

বহু যুগ পাৰ হৈ গ’ল,
কত পুৱাৰ সুৰুযে
ধুৱালে চৰণ তোমাৰ,
কত নিশাৰ জোনে
ছটিয়ালে জোনাক তোমালৈ;
এতিয়াও হঠাতে যেন কেতিয়াবা
ক’ৰবাত দেখিছো তোমাক৷

দেখিছো ওখ ৰংঘৰৰ খিৰিকীৰে
জিলিকিছে তোমাৰ শিৰৰ
ৰূপোৱালি পাগুৰিৰ সোণোৱালী কিৰিটী;
ৰঙত বিহ্বল হৈ যেন তুমি চাই আছা
ৰংঘৰৰ বাকৰিৰ উলাহৰ নাচোনৰ ছেৱ,
নানা খেল ধেমালিৰ উলহ-মালহ৷

আকৌ যেন হঠাতে দেখিলো তোমাক
গড়গাঁৱৰ বিস্তৃত পথাৰত,
শত সৈন্য-সামন্ত,
গোলা-বাৰুদেৰে প্ৰস্তুতি তোমাৰ
সমূখ সমৰৰ;
কোনো সুৰঙ্গেৰে ধাৱমান তুমি,
দ্ৰুতবেগী অশ্বৰ খোজৰ ধ্বনিৰ
বাৰে বাৰে শুনো প্ৰতিধ্বনি৷

কত দেৱ-দেৱালয়ৰ প্ৰাচীৰত
যেন তোমাৰেই চাপ৷

তুমি যেন আগুৱাই গৈছা
ৰূপৰ জখলা চিৰিয়েদি
সোণৰ হেতামাৰিত ধৰি;
আৰু তোমালৈ সজোৱা আছে-
সোণ-ৰূপ-মুকুতাৰ লটকন্ লগোৱা
কিংখাপৰ সাতোখন চন্দ্ৰতাপৰ তলত
সোণৰ সিংহ দিয়া সিংহাসনখন৷
দেওধাইৰ আশীৰ্বাদত
আগুৱাই গৈছা তুমি পাটঘৰলৈ;
সপোনৰ শিঙৰি পাট ঘৰলৈ;
হয়তো আজিৰ পৰা ৰজা হ’বা তুমি৷

দেখিছো যেন-
সিংখাপৰ মেখেলাৰে
সোণৰ গামখাৰুৰ চিক্ মিকনিৰে
তোমাৰেই কুঁৱৰী
নামদাঙৰ সাকোঁৱেদি
পাৰ হৈ যায় দোলাত উঠি;
দোলাকাষৰীয়াই গুণ গুণাই
গীত শুনাই তোমাৰ গৰিমাৰ৷

দেখিছো তোমাক
ওখ ওখ মৈদামবোৰত
অজস্ৰ ধন সোণ,
ভাৰ –ভেটিৰে সমৃদ্ধ হেনো তোমাৰ
সাতামপুৰুষীয়া সমাধি৷

জেৰেঙা পথাৰত চাওদাঙৰ
চুৰাটৰ কোবকো আওকান কৰি,
শৰীৰৰ বৈ যোৱা তেজৰ ধাৰকো আওকান কৰি,
স্বৰ্গদেউ, দেখিছো যেন-
তোমাৰ নিৰাপত্তাৰ বাবেই,
তোমাৰ পত্নীয়ে মাথো কৈছে-
‘বঙহৰ দেউ আপুনি আতঁৰি যাওঁক’,
ভৱিষ্যতৰ স্বৰ্গদেউক গতাইছে এনেদৰে-
‘ লাইকে লেছাইকে চাবি ঐ ডালিমি’;
দেখিছো সেই মহান সতীক
পৃথিৱীৰ হৈ ৰ’ল দৃষ্টান্ত
এক যুগমীয়া খ্যাতিৰ;
তাৰেই চিহ্ন মই আজিও
দেখিছো, স্বৰ্গদেউ,
তুমি খন্দোৱা বিশাল পুখুৰীত৷

কত জন
কত মন
কত ৰজা
কত প্ৰজা
ইতিহাসৰ কত পৃষ্ঠা পাৰ হৈ গ’ল;
এতিয়াও আছা তুমি
সেই দ’লৰ স্বৰ্ণ কলচীত,
যাৰ অম্লান অজেয় গৌৰৱ,
প্ৰতি পুৱা সুৰুযৰ কিৰণত
প্ৰতিবিম্বিত হয়
যুগমীয়া জয় সাগৰত ….

স্বৰ্গদেউ ! দেখিছো মই,
আজিও দেখিছো তোমাক….

চানেকি শিতান : এপ্ৰিল, ২০১৬______আলোচক :- পৰিমালা কোঁৱৰ

চানেকি শিতান : এপ্ৰিল, ২০১৬______আলোচক
ঃ পৰিমালা কোঁৱৰ
আখৰুৱাৰ "চানেকি" শিতানৰ বাবে আৰম্ভ কৰিবলৈ লৈছো এপ্ৰিল ২০১৬ সংখ্যৰ "সাতসৰী" আলোচনীৰ পৰা বাছনি কৰা অম্লান জ্যোতি দেউৰীৰ "আইনা" শীৰ্ষক কবিতাৰ পৰ্যালোচনা।
আইনা
~ অম্লানজ্যোতি দেউৰী
ৰবিবাৰে হাটত ককাই কিনিছিল আইনাখন
ডাঙৰ বাপৰ মাথাত লাগি
আইনাখন ভাগি থাকিল এদিন
সেন্দুৰ লোৱা সেওঁতা চোৱা সেই আইনা
আইতাই সাৰি-মচি পেলাই দিছিল
সেন্দুৰ আইতাই লৈছিল
ককাই কৈ দিছিল
ঠিক ঠাইত পৰিলেনে ফোঁট
চুলিখিনি হ’লনে ঠিক
মাই যৌতুকত পোৱা আইনাখন ডাঙৰ আছিল
দেউতা-মাই একেলগে মূৰ ফণিয়াইছিল
তাৰে আগত ৰৈ
পিঠিৰ ব্লাউজটো আৰু গলধনৰ ঘাটুকুৰ
আইনাত দেখা নাছিল মাই
দেউতাক সুধিছিল ঠিকে আছেনে ব্লাউজ
মলম লাগিছেনে গলধনত
আচলতে আইনা নহ'লেও কামবোৰ চলি যায় আমাৰ
প্রিয়জনক সোধে চুলি, ফোঁট ইত্যাদি
অজানিতে আইনা একোখন কঢ়িয়াই ফুৰোঁ নেকি
নিজৰেই মাজত।
"আইনা" কবিতাটোৰ মাজেদি সামাজিক জীৱনত ঘটি থকা সাধাৰণ ঘটনাবোৰে জীৱনক কি দৰে প্ৰতিফলিত কৰে তাৰে কিছু আভাস পোৱা যায়। কবিতাটো এটা প্ৰতীকধৰ্মী কবিতা বুলি একেষাৰতে ক'ব পৰা যায়।প্ৰতীক ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত কোৱা হয় যে- কবিতাত ব্যৱহাৰ হোৱা প্ৰতীকৰ যোগেদি মানৱৰ খণ্ডিত ব্যক্তিত্ব অখণ্ড ৰূপত দাঙি ধৰিব পাৰে। সেইদৰে প্ৰতীকে অনুভূতিৰ বিস্তাৰ কৰাৰ উপৰিও, কোনো গভীৰ অৰ্থব্যঞ্জনাৰো সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
কবিতা এটা পাঠ কৰোঁতে পাঠকৰ সাংগীতিক শ্ৰৱণ শক্তি আৰু শব্দবোৰ চোৱাৰ দৃষ্টি এনে হ'ব লাগে যাতে তেওঁ কবিতাটোৰ ভিতৰলৈ সোমাই যাব পাৰে। সেইদৰে কবিতাৰ ভাবঘন গাঁথনিত প্ৰতিটো শব্দৰ গুৰুত্ব থাকিলেহে পাঠকৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিব পাৰে।
যিকি নহওক আমি "আইনা" কবিতাটোৰ পৰ্যালোচনাৰ ক্ষেত্ৰলৈ আগবাঢ়ি যাব খোজোঁ। অম্লান জ্যোতি দেউৰীৰ কবিতাটোত আমি দেখিবলৈ পাইছোঁ জীৱন সম্বন্ধে কবিৰ ব্যক্তিগত অনুভৱ আৰু সামাজিক সাৰ্থকতাত কবিৰ মনোভাব বিলীন হোৱাৰ প্ৰয়াস।
"ডাঙৰ বাপাৰ মাথাত লাগি
আইনাখন ভাগি থাকিল এদিন
সেন্দুৰ লোৱা সেওঁতা চোৱা সেই আইনা
আইতাই সাৰি-মচি পেলাই দিছিল "
জীৱনৰ সমস্যাবোৰ যেন সংঘাতপূৰ্ণ হৈ পৰিছে- এই স্তৱকটোত কবি গৰাকীয়ে যেন তাকে ক'ব খুজিছে। কবিয়ে কবিতাটোত আইতাকৰ কথা কৈছে। "ডাঙৰ বাপা" সম্বোধনে হয়তো ডাঙৰ পুতেকৰ কথাকে কৈছে। আইতাকে জীৱনটো যিদৰে গঢ়িছিল ডাঙৰ পুতেক ডাঙৰ হৈ অহাৰ লগে লগে তেওঁৰ সামাজিক জীৱনৰ গতি সলনি হৈ পৰিল। ভঙা আইনাৰ টুকুৰাবোৰ সাৰি মুচি পেলাই দিয়াৰ দৰে তেওঁৰ নিজস্ব চিন্তা-চৰ্চাবোৰ যেন আঁতৰাই পুতেকৰ দৃষ্টিভংগীৰে জীৱনটো ল'ব খুজিছে। পৰিবৰ্তনশীল জীৱনত একো বস্তুৱেই স্থায়ী নহয়। সময়ৰ পৰিবৰ্তনৰ লগে লগে জীৱনৰো পৰিবৰ্তন হ'বলৈ ধৰে।
এটা সময়ত ককাক-আইতাকে গতানুগতিকভাবে জীৱন অতিবাহিত কৰিছিল। ককাৰ আদৰ্শৰে আইতাকে জীৱনটো পৰিচালিত কৰিছিল। সেই কথা এই পংক্তিটোৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি ……
"সেন্দুৰ আইতাই লৈছিল/
ককাই কৈ দিছিল"
পুৰুষতান্তিক সমাজ ব্যৱস্থাৰ স'তে সমাজৰ বহু নাৰীয়ে জীৱনৰ ৰথ চলাই লৈ যোৱাৰ দৰে আইতাকেও তেনেদৰেই সহযোগিতা আগবঢ়াইছিল।ব্যঞ্জনাপূৰ্ণ এই পংক্তিৰ যোগেদি কবিয়ে সমাজ ব্যৱস্থাটো সুন্দৰভাৱে ফুটাই তুলিছে বুলি ক'ব পাৰি।
তৃতীয় স্তৱকত দেখা যায় তেওঁলোকৰ পৰম্পৰাগত জীৱনৰ কিছু পৰিবৰ্তন। কবিৰ মাক-দেউতাক ককাক-আইতাকতকৈ কিছু পৃথক।তেওঁলোক দুজনে সকলো সময়তে এককভাৱে পৰিচালিত নহৈ সমন্বয়ৰ সেতু বান্ধি জীৱনক উপভোগ কৰিছে ……
"দেউতা-মাই একেলগে মূৰ ফণিয়াইছিল /তাৰে আগত ৰৈ"
ইয়াতে নিহিত হৈ আছে আন এটা কাব্যিক ব্যঞ্জনা। কবিতাটোৰ মাজেদি কবিগৰাকীৰ মনত সোমাই থকা জীৱনবোধৰ দৃষ্টিভঙ্গী প্ৰকাশ পোৱা দেখা গৈছে। ভাবাবেগ, চিত্ৰকল্প আৰু ব্যঞ্জনাই কবিতাক মহত্ব প্ৰদান কৰি পাঠকক ৰসাস্বাদনত সহায় কৰে। বাস্তৱ সম্বন্ধে কবিৰ ব্যক্তিগত অনুভৱ বৃহত্তৰ নৈৰ্ব্যক্তিক সততাত বা সামাজিক সাৰ্থকতাত বিলীন হ'লেহে কবিতা জীৱন্ত হয়।
"অজানিতে আইনা একোখন কঢ়িয়াইফুৰোঁ নেকি
নিজৰেই মাজত ! "
শেষৰ এই পংক্তিটোৱে কবিতাটোৰ ভাবৰ ঘনত্ব বৃদ্ধি কৰি জীৱন সম্বন্ধে অনুসন্ধিৎসা বঢ়াই তুলি সকলোকে ভাবুক কৰি তুলিছে। জীৱনৰ অভিজ্ঞতা যিদৰে থাকিব লাগে সেইদৰে তাক প্ৰকাশ কৰি জীৱনক ছন্দোময় কৰি তুলিব পৰা দৃষ্টিভঙ্গীও থাকিব লাগে। জীৱন সম্বন্ধে কিছুমান জিজ্ঞাসাৰ মূৰ্ত প্ৰকাশে কবিতাক আকৰ্ষণীয় কৰি তোলে। সেই আকৰ্ষণীয় ৰূপ কবিতাটোত থকা বাবে কবিতাৰ নামকৰণ সঠিক হৈছে বুলি ক'ব পাৰি।
কবিৰ কাব্যচৰ্চা সঠিক ৰূপত আগবাঢ়ি যাওঁক তাকে কামনা কৰি "চানেকি" শিতানৰ এই খণ্ডৰ কবিতাৰ পৰ্যালোচনাৰ সামৰণি মাৰিছোঁ।
শেষত "সাতসৰী" আলোচনীৰ পাতৰ পৰা কবিতা পৰ্যালোচনাৰ সুবিধা দিয়া বাবে "আখৰুৱা"ক ধন্যবাদ জনাইছোঁ।
জয়তু আখৰুৱা।
~ পৰিমালা কোঁৱৰ
সদস্য, আখৰুৱা : literati গোট।
২৩ এপ্ৰিল ২০১৬

চানেকি শিতান : ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৬______আলোচকঃ ভাস্কৰজিৎ নাথ

চানেকি শিতান : ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৬______আলোচকঃ ভাস্কৰজিৎ নাথ

আখৰুৱা গোটৰ চানেকি শিতানৰ বাবে অসমীয়া আলোচনী 'সাতসৰী'ৰ মার্চ, ২০১৬ সংখ্যাত প্ৰকাশিত কবি জোনমণি দাসৰ "কবিতা" শীর্ষক কবিতাটো বাছনি কৰা হৈছে। কবিতাটিৰ পর্যালোচনা আগবঢ়োৱাত হোৱা ভুল ক্রটিবোৰ বাবে ক্ষমা কৰিব। পোনতে কবিতাটো পঢ়ি লওঁ আহকচোন।
.
.কবিতা.. 
¤জোনমণি দাস
.
দুবেলাৰ দুমুঠি ভাততেই মোৰ কবিতা।
কবিতাতে জীৱন।পুৱাৰ পোহৰে প্রতিদিনে প্রতিনিয়ত মোক যুদ্ধলৈ মাতে। দিনটোৰ মজুৰিৰে দুসেৰ চাউল-- কেৰীবেগত লৈ গধূলি ঘূৰি আহোঁ ঘৰলৈ।
.
বিছনাত আঁঠুৱা তৰি ৰাতিয়ে চাই থাকে মোলৈ।
.
হৃদয়ে কলমক মাতে-- কলমে মোক।
একো নাই মোৰ।অথচ চব আছে।পিয়লাত পানী,পানীত পোহৰ ...
.
কঙাল দিনটো শব্দই মোক ধনী কৰি ৰাখিছে।
.
জীৱন প্রতিদ্বন্ধী।সময় যুদ্ধ।মই যোদ্ধা খোজৰ সাৰথি দুখ।দুখৰ লগৰী মোৰ ছাঁ। সময়ৰ শিলাস্তৰত ভাতেই মোৰ প্রথম কবিতা ...

সপোনে মোৰ দুচকুক দেখুওৱা নাই ধোঁৱা-ধূলিৰ উপকূল।
.
কবি জোনমণি দাসৰ প্রতিটো কবিতাতে দেখা পোৱা যায় গাৱলীয়া বোকা পানীৰে ভৰপূৰ গ্ৰাম্য জীৱনৰ ছবি। সহজ সৰল ভাষাত ৰচিত প্রতিটো কবিতাই মানুহৰ মনত দ কৈ সাজ বহুৱাই থৈ যায়। "কবিতা"শীর্ষক কবিতাটো তাৰেই এক নিদর্শন। কবিতাটোত কবিয়ে উল্লেখ কৰিছে

"দুবেলা দুমুঠি ভাততেই মোৰ কবিতা।কবিতাতে জীৱন।"

মানুহে জীয়াই থাকিবলৈ হ'লে খাদ্যৰ প্রয়োজন, আৰু সেই প্রয়োজন পূৰণৰ প্রধান উপাদানেই হল ভাত। ভাততেই সকলো, সেয়ে কবিয়ে কৈছে যে ভাততেই তেওঁৰ কবিতা। ভাততেই বিচাৰি পায় কবিতাৰ অ আ।আনহাতে কবিয়ে কবিতাৰ অবিহনে জীৱন অর্থহীন বুলি উল্লেখ কৰিছে।কবিতাই কবিৰ মানসিক অথবা আর্থনৈতিক তৃপ্তি প্রদান কৰাৰ লগতে সামাজিক দিশৰ পৰাও সবল কৰি ৰাখে। ইয়াত কবিক এজন দিন হাজিৰা কৰা লোকৰ সৈতে তুলনা কৰিছে। ৰাতিপুৱাই কামলৈ বুলি ওলাই যায় আৰূ সন্ধিয়াৰ লগে লগে ঘৰ সোমায়। তেতিয়াহে তেওঁৰ পৰিয়ালৰ গধূলিৰ সাঁজ খোৱাৰ যোগাৰ হয়। এই ক্ষেত্রত কবিয়ে এজন দিন হাজিৰা কৰা মানুহৰ আশ্রয় লৈ এখন সুন্দৰ ছবি আঁকিছে এনেদৰে-

"পুৱাৰ পোহৰে প্রতিদিনে প্রতিনিয়ত মোক যুদ্ধলৈ মাতে। দিনটোৰ মজুৰিৰে দুসেৰ চাউল-- কেৰীবেগত লৈ গধূলি ঘূৰি আহোঁ ঘৰলৈ।"
.
দিনযোৰা পৰিশ্রমৰ অন্তত সকলোয়ে ক্লান্ত অনুভৱ কৰে। কিন্ত হৃদয়ত বুৰবুৰণি কৰি থকা শব্দবোৰে কলমটোৰ জৰিয়তে ওলাই আহিবলৈ হাহাকাৰ কৰে। শেষত হৃদয়ৰ আহ্বান ক্রমে শব্দবোৰ ফুটি উঠে। সেয়ে কবিয়ে লিখিছে-

"কঙাল দিনটো শব্দই মোক ধনী কৰি ৰাখিছে।'
.
কবিৰ একো নাই,অথচ সকলো আছে।পিয়লাত পানী,পানীত পোহৰ।পানীয়ে প্রাণীৰ প্রাণ,পানীৰ অবিহনে জীৱকুল জীয়াই থকা অসম্ভৱ। সেয়ে কবিয়ে কৈছে তেওঁৰ একো নাথাকিলেও সকলো আছে। কাৰণ পিয়াহ দূৰ কৰিব পৰাকৈ এটুপি পানী আছে। কবিয়ে লিখিছে

"জীৱন প্রতিদ্বন্ধী।সময় যুদ্ধ।মই যোদ্ধা খোজৰ সাৰথি দুখ।দুখৰ লগৰী মোৰ ছাঁ।''

সঁচাকৈ জীৱনৰ প্রতিদ্বন্দী, সুখ দুখ হাঁহি কান্দোনে জীৱনক অধিক প্রতিদ্বন্দী হ'বলৈ শিকায়। কবি নিজেই এজন সময়ৰ যোদ্ধা। আৰু দুখবোৰ এই যুদ্ধৰ লগৰীয়া। কবি জোনমণি দাসে এই কবিতাটোৰ মাজেৰে এজন দুখীয়া কবি অথবা দিন-হাজিৰা কৰা ব্যক্তিৰ এখন সুন্দৰ জীৱনপঞ্জী দাঙি ধৰাত সফল হৈছে।

~ ভাস্কৰজিৎ নাথ
সদস্য, আখৰুৱা : literati গোট।
১৬ এপ্ৰিল ২০১৬

মৰমৰ অনুভৱ

॥মৰমৰ অনুভৱ ॥
কবি:- দেৱৰাজ কলিতা
মৰমেহে মৰম দিয়ে
মৰমে দিয়ে শান্তি ।
মৰমে আনন্দ দিয়ে
মৰম নহলে অশান্তি ॥
মৰম বিচাৰি বিচাৰি
খাওঁ আমি হাবাথুৰি ।
মৰম থাকে মনে মনে
আমাৰ হৃদয়তে ঘুৰি॥
মৰম বিহীন হৃদয়ত
মৰমৰ একো স্থান নাই ।
মাত কথা আচৰণতহে
মৰমৰ উমানবোৰ পায়॥
মৰমৰ হৃদয়খনে সদায়
মৰমৰহে অনুভৱ কৰে।
মৰম বিহীন হৃদয় খনে
মৰমৰ অনুভৱ নকৰে॥

মিতভাষ ৪১

মিতভাষ ৪১
পোহৰৰ অন্বেষণত

          কবি:- পৰিমালা কোঁৱৰ

বাৰে বাৰে পোহৰৰ অন্বেষণত যাত্ৰা আৰম্ভ কৰো।কুঁহেলিকা আঁতৰাই চাব খুজো তাৰ ৰং-ৰূপ।তাৰ উত্তাপত পুৰি চাই হওক মোৰ নৈৰাশ্যৰ অৱসাদ।তোৰণৰ সিপাৰে তেৰেচীয়া বাট।দীপ্তিমন্ত ৰেখাৰ বিজুলী চমকে মোক হাত বাউলী মাতে।আকাংক্ষাৰ উত্তাপত স্বপ্নৰ পৃথিৱী মোৰ অস্থিৰ। দুৰ্বহ যাত্ৰা…… … হয়তো কঠিন ……তথাপি।

ক্ষমা কৰিব :যৌনদাসী হ'ব নোৱাৰিম

| ক্ষমা কৰিব :যৌনদাসী হ'ব নোৱাৰিম |

     কবি: চন্দ্ৰামিতা পৰাশৰ

পৃথিৱীক পিঠি দি গৰ্ভধাৰণ
কৰা নাছিল মোৰ আম্মি
আল্লাৰ ৰেহমতত্ 
আইৰ ভৰিৰ তলেদি
মই অহাৰ দিনা
চতুৰ্দশীৰ ৰূপোৱালী জোনে
দোৱাৰে বুৰাইছিল আব্বাৰ হেঁপাহ

#

বৰষুণ নপৰা দিন এটাত
সূৰ্যটো ৰঙাকৈ বহিছিল
আমাৰ চোতালত
চাৰিওফালে থিয় দি আছিল
জীৱনক বেয়া পোৱা এজাক মানুহ |

ৰণুৱা ঘোঁৰাৰ দৰে জপিয়াইছিল সিহঁত
লক্ষ্য মোৰ নিচিদ্ৰ যৌৱন

শূন্যৰ বতাহত মোৰ মুক্তিৰ গান মিহলাই
সংগ্ৰামলিপ্ত কামনাৰ অন্তত
ইচ্ছামৃত্যু আল্লাক কৈছিলোঁ
" এদিন
জুইফুল ফুলিব
নতুনৰ সূচনা হ'ব নতুন পৃথিৱীত
মই আকৌ আহিম "

#

কাৰ ভুলৰ বাবে স্বীকাৰ কৰোঁ ..অনাকাংক্ষিত এই মধুচন্দ্ৰিকা
জীৱন বেয়া পোৱা মানুহক
কিয় লাগে
জীয়াই থকাৰ উপহাৰ..

ৱেপৰবাহ্ হৈ নিধন কৰক
আক্ষেপ কিয় কৰিম

কিন্তু

ক্ষমা কৰিব …যৌনদাসী হ'ব নোৱাৰিম ||

( ইৰাকৰ মছুলত , আইছিছৰ নৃশংসতাৰ বলি হোৱা নিষ্পাপ নাৰীসকলৰ নামত উত্সৰ্গিত )

বৰষুণ, সেউজীয়া আৰু তুমি

শূন্যতাৰ বুকুত
নিজৰে কবৰ খান্দি
মৰাশ দৰে শুই আছিলো বহু যুগ।
.
কিমানদিনে
দেখা নাছিলো সূৰ্যৰ মুখ।
তিতা নাছিলো এজাক মুষলধাৰ বৰষুণত।
.
শেৱালি ফুলা ৰাতি
আঙুলি মূৰত গণা নাছিলো জোনাকী।
.
ভগ্ন সপোনবোৰৰ এটি প্ৰতিমা সাজি
পানীপিয়া চৰাইৰ দৰে
প্ৰতিনিয়ত প্ৰাৰ্থনা কৰিছিলো এজাক বৰষুণ।
.
অৱশেষত,
দুজাক বৰষুণ আহিল-এজাক শিলৰ
আনজাক পানীৰ।
.
শিল বৰষুণজাকে মোৰ কবৰ ভাঙি
মোক মুক্তি দিলে।
পানীৰ বৰষুণজাকে মোৰ বুকুত প্ৰাণ দিলে।
.
এতিয়া,
নিতৌ যাওঁ বৰষুণজাকত তিতিবলৈ
তাকে দেখি তুমি
এডৰা ধুনীয়া সেউজীয়া ঘাঁহনি হৈ
আৱৰি ধৰিছা মোৰ অহা-যোৱা বাট।
.
ক্ৰমশঃ,
মই প্ৰেমত পৰো-বৰষুণৰ
প্ৰেমত পৰো-সেউজীয়াৰ
প্ৰেমত পৰো-তোমাৰ
আৰু....
প্ৰেমত পৰো-জীৱনৰ।

তুলি ধৰা তানসেন সেই সঞ্জীৱনী ৰাগ..

তুলি ধৰা তানসেন সেই সঞ্জীৱনী ৰাগ..
   ----- ৰাজীৱ ডেকা

তুলি ধৰা তানসেন
সেই সঞ্জীৱনী ৰাগ- মেঘমল্লাৰ
তিতি উঠক এই মৰুভূ শৰীৰ-মন
গজি উঠক শইচ
উজলি উঠক সেউজীয়া
জী উঠো আকৌ এবাৰ ।

ক্ৰমশঃ লুপ্তপ্ৰায় মন-মগজুৰ চেতনা
বিকৃত হবলৈ লৈছে এই শৰীৰ তানসেন
আন্ধাৰত পৰি ৰোৱা পাতবোৰৰ পৰা
বতাহৰ পাখি লগাই আহি
অজানা পখীৰ তৃষ্ণাৰ্ত্ত মাতৰ কাঁড় এপাত
বিন্ধি ৰৈছে ডিঙিত ।
চোৱা, সেই মাতে কেনেদৰে
পিয়াহত মৃত নদী এখনৰ
ৰখীয়া পাতি থৈছে মোক!

দুচকুত ধূলিৰ হাফলু গজি উঠিছে তানসেন!
তেওঁৰ স্বপ্নৰ মন্দিৰলৈ উঠা চিৰিবোৰ
দেখা নাই মই।
আঙুলিবোৰ হৈ উঠিছে কেঁকটাছ
আজি কেনেকৈ চুই চাম
তেওঁৰ নাক,ওঁঠ, তুলাৰ গাল...!
তুমিটো জানাই তানসেন
তেজলৈ মোৰ কিমান ভয় আৰু তেওঁৰো।

আস তানসেন!!
তোমাৰ এটা মাত্ৰ স্পৰ্শৰ প্ৰয়োজন
সুৰহীন এই বীণত

তুলি ধৰা তানসেন
সেই সঞ্জীৱনী ৰাগ- মেঘমল্লাৰ
তিতি উঠক এই মৰুভূ শৰীৰ-মন
গজি উঠক শইচ
উজলি উঠক সেউজীয়া
জী উঠো আকৌ এবাৰ ।

নহ'লে তেওঁ যে গুছি যাব এতিয়া
অ'তপৰ ৰৈ ৰৈ
টোপনিৰ এই মেঘৰ পৰা...

কথা

কথা
দীপ্তি দেউৰী বৰা
15-04-2015

হাত মেলিলেও যে তোমাক নেপাওঁ
সেইয়া ভাবিলে কৰবাত বিষ এটা উঠে
বিষটোৰ পৰাই মই পি খাওঁ এপিয়লা দুখ ৷

মাতাল হওঁ

তোমাক নোপোৱাৰ দুখ
অথচ তোমাক ভালপোৱাৰ সুখ
দুখৰ উঘাত সুখৰ ৰঙা আঁচু উঘাইছো
.............

জীৱনটোৰ জঁট ভাঙিবলৈ শিকিছোঁ ৷

'

আচলতে লিলিমাই

আচলতে লিলিমাই 
-------------------------------
‪#‎নৱাকাশ‬

যোগাত্মক ভাৱেই আৰম্ভ কৰা যাওক কথাখিনি 
পৰাপক্ষত আমি এইদৰেই আগবাঢ়িছিলো
তেওঁ গুণগুণাই আছিল মিঠা গানৰ এটি কলি
আৰু মই সুহুৰিৰ চলেৰে আঁৰচকুৰে
চাই আছিলো
তেওঁৰ লাহি পাহী হেঙুলী ওঁঠ
কিযে লাজ
মোৰো তেওঁৰো
আৰু সেউজীয়া সাজত ওপঙি থকা
দেহৰ সুমথিৰা সুমথিৰা ভাঁজ

মইনো ক'ত জানিম গুৰি ক'ত কথাৰ
এতিয়াও ভাললাগে ভাওধৰি নজনাৰ
গুণিজনে কয় সকলোৱে ভাওৰীয়া জীৱনৰ

নভৱাকৈয়ে তেওঁ অহাবাটৰ বিপৰীতে
আঁতৰি গল
আত্মা নে অনাত্মা কিবা এটা থাকি গল
উশাহ নিশাহত একেই শব্দবোৰ
বাৰে বাৰে বাজে

উফ! বাৰে বাৰে এই বিয়োগাত্মক কথাবোৰ ভাল নালাগে আৰু
______________________________________

তেওঁৰ হাতখনৰ আঙুলি কেইটা
আৰু কঁপি থকা নিজম ৰাতিবোৰ যে

কথাপ্ৰসংগত কথা ওলাই থাকে
মকৰাৰ সুতাৰ দৰে
কবিতাৰ শব্দবোৰৰ দৰে

বাটে ঘাটে কেৱল তেওঁৰেই ছাঁ
আৰু বুকুত জালপহীয়া ঘাঁ
বাহিৰেও ভিতৰেও
যদিও হল বহুদিন এৰাএৰি হোৱাৰ

সময় যে কেনেকে কাঁড়ৰ দৰে পাৰ হৈ যায়
তথাপিও কেতিয়াবা নাযায় নুপুৱাই
_____________________________________

গ'ল কথা গ'ল
বৰ সবাহৰ খবৰ কৰ
এটিয়া বনজুইৰ দৰে বিয়পিছে খবৰ
বৰ সবাহনো কত ৰতনপুৰত
ৰতনপুৰ কত পতনপুৰত

এই মাজৰাতিখন নকৰছোন আমনি
পানীৰ বাঁকে পাব
পিছে কথাষাৰ কৰিছনে মন
দ-পানী বিচাৰিবৰ হল

আচলতে লিলিমাই
এই জীৱনত একোনাই
তথাপিও চোন আছে কিবাকিবি ঢেৰ

কবিতা

কবিতা
কবি: শৈলজানন্দ খনিকৰ

(এক)
আকাশখনৰ লম্ফজম্ফ দেখি
পতিয়ন গ'লো
এইবাৰ মূষলধাৰেই বৰষুণ হব -
দুখৰ কলীয়া ডাৱৰবোৰ আঁতৰ হব

দৰাচলতে সেয়া আছিল
মোৰ মনৰ ভ্ৰম

মুৰকত গৈ
এচাৰকণি এটিৰো সৌভাগ্য ন'হলগৈ

কৰ্কশ পথাৰখন
এইবাৰো হতাশ হ'ল
বাৰে বাৰে হোৱাৰ দৰেই

(আজৱ দেশৰ বিষম গাঁথা
মূৰ্গীচোৰ হয় ৰজা )

(দুই)
নৈশ আড্ডাবোৰত সুৰা আৰু
স্বল্পবসনা যুবতীৰ জঙ্গী পয়োভৰ

কুমজেলেকুৱাসদৃশ অশ্লীলতাবোৰ যেনিয়ে তেনিয়ে বগুৱা বাই ফুৰিছিল

অন্ধকাৰ প্ৰেক্ষাপট আৰু
এখন নিৰ্লজ্জ চিত্ৰপট

অদূৰত অৰ্কেষ্ট্ৰাৰ হেৰুৱা সুৰৰ
অষ্ফুট বিননি

(তিনি)
বকুলতল আজি নিমাওমাও
নৈৰ কাণৰ শিমলু জোপাও নিমাত

বাৰুদে কঁপোৱা ৰাতিটোৰ
নিৰ্জনতা ভঙ্গ হৈছিল
সিক্ত দুবৰি ডৰা ৰক্তাক্ত হৈছিল আৰু
সাক্ষী হৈ আছিল
এখন নিৰ্লিপ্ত আকাশ

মোৰ আই যুগে যুগে
এজনী শিল পৰা কঁপৌ !!

উপসংহাৰ :
এপাত হাঁতুৰিৰে মাউখে কোবালে
আকাশখনৰ নগলা বৰফবোৰ
দাউদাউকৈ জ্বলিব ।

মনৰ পখী

অসম বাণী, ২২ এপ্ৰিল ২০১৬ ত প্ৰকাশিত ।
------------------------------------------------------------
মনৰ পখী
---------------

কবি: কমল কুমাৰ শৰ্মা

ওৰে ৰাতি
তোমাৰ মনৰ পখীয়ে উৰি অাহি
কুটি কুটি খায়
কলিজাৰ এপাহ খৰিকাজাই

ভাগৰত দো খায়
মনৰ হেপাহ

লাহে লাহে
নিৰ্জনতা ভাঙি বাঢ়ি অাহে
শুন্যতাৰ কোলাহল

জিলিৰ মাতত বাগৰ সলাই
উজাগৰ নিশাই 

হুমুনিয়াহ এটাৰ বুকুত

।।হুমুনিয়াহ এটাৰ বুকুত।।
.
---ණ ৰঞ্জন বৰ্মন
.
হুমুনিয়াহ এটাৰ বুকুত
আজিও তোমাৰ বাবে ৰৈ আছো
.
ইপাৰে মই
সিপাৰে তুমি
মাজত বোৱতি নৈ
.
কথাবোৰ আৰম্ভ নকৰাহলে
ভাল আছিল
.
সোঁৱৰণীৰ সেওঁতা বগাই
মোৰ বুকুত নামি আহে ল’ৰালি
.
ৰবাব টেঙা এটাত দোলি আছিল
গৰখীয়া আবেলি
.
এতিয়া
.
কলমৌফুলীয়া সপোন এটা খেদি খেদি
শুই পৰে শৰবিদ্ধ ৰাতি
.
মোৰ চাৰিওকাষে
ভগ্ন সপোনৰ ৰণচালি

কবিতা

কবিতা
…………
চামচুল হক

নপঢ়োঁ বুলিও যিটো কবিতা পঢ়া যায়
বাৰে বাৰে পঢ়িও যিটো হেঁপাহ নপলায়
বুকুত ল'ম নে শিৰত ল'ম
এনে ভাব হয়
সেইটোৱেই বোধকৰোঁ ভাল কবিতা
শব্দ সুধাৰ এই মোহ এৰিব নোৱাৰি বুলিয়েই
মানুহে কবিতা পঢ়ে

মাজৰাতি শুই থকা অৱস্থাৰ পৰা
ই মানুহক জগায়
কৃতজ্ঞ মই সেই কবিতাটোৰ ওচৰত
যি মোক তৰল চাহকাপৰ পৰা মুক্তি দি
গভীৰ অৰণ্যৰ বাটটোকে দেখুৱাইছিল

ধন্য সেই কবিতা
যি আধামৰা মানুহৰ হাতে হাতে
এমুঠি বাৰুদ গুঁজি দি যায়

এবাৰ তেনে এটা কবিতা
হাতত সাৰে ভৰিত সাৰে
খিৰিকীৰে সোমাই আহি
মোক জোকাৰি কন্দুৱাই দিছিল

থৰ লাগি চাইছিলো
ডাউকজনীৰ মাত যেন কবিতাত
প্ৰসাৰিত হোৱা দিগন্তৰ ৰূপৰেখা ৷

( ৮ এপ্ৰিল, ২০১৬ তাৰিখৰ ৰঙালী বিহু বিশেষ সংখ্যা "অসম বাণী"ত কবিতাটো প্ৰকাশ হোৱাত পাঠকৰ পুনৰ্পঠনৰ বাবে আগবঢ়ালোঁ ৷ )

শব্দ- সন্ধান -- ৯

শব্দ- সন্ধান -- ৯
লেখিকা: দীপালী বৰা

লিখোতে সাধাৰণতে অমনোযোগিতা অথবা অন্য কাৰণতো কিছুমান ৰূপ বা শব্দৰ বানান ভুল হোৱা দেখা যায় ৷ বহু সময়ত ভুল বানানে শব্দ বা বাক্যৰ অৰ্থকে সলনি কৰি পেলায় ৷ গতিকে লেখকসকল এই ক্ষেত্ৰত কিছু সজাগ হোৱা দৰকাৰ ৷ ভাষা শুদ্ধকৈ লিখাটো লেখকৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় কথা ৷ শুদ্ধ ভাষাজ্ঞান আৰু বানান অবিহনে এজন লেখকৰ কৃতি মান্যতাপ্ৰাপ্ত নহয় ৷ আজিৰ শব্দ -সন্ধানত সততে ভুল হোৱা বিষয় এটা উপস্থাপন কৰিছে ড° বিজিত তালুকদাৰদেৱে ৷ আশাকৰো এই লেখাই আখৰুৱাৰ সদস্যসকলক উপকৃত কৰিব ৷

"টো" আৰু "তো"ৰ বিভ্ৰাট
~ ড° বিজিত তালুকদাৰ

ফেচবুকত লিখা-মেলা কৰোঁতে প্ৰায়ে ভুলকৈ ব্যৱহাৰ হোৱা যুক্ত ৰূপ দুটা হ'ল "টো" আৰু "তো" ৷ ফেইচবুকৰ বহু লেখকৰ লেখাত এই ভুল দেখা যায় ৷ আনকি ছপা আখৰতো এনে ভুল দুৰ্লভ নহয় ৷ কিছুমান লোকৰ ভুল হ'ব পাৰে অসচেতনতা বা খৰধৰকৈ লিখাৰ বাবে নতুবা এই ক্ষেত্ৰত ব্যাকৰণৰ সম্যক জ্ঞান নথকাৰ বাবে ৷ এই লেখাত ব্যাকৰণৰ জটিলতালৈ নগৈ সাধাৰণভাবেই এক শুদ্ধ ধাৰণা দিয়াৰ প্ৰয়াস কৰিছোঁ ৷

কোনো বস্তু বা প্ৰাণীক নিৰ্দিষ্টকৈ বুজাবলৈ শব্দৰ শেষত ব্যৱহাৰ হোৱা নিৰ্দিষ্টতাবাচক প্ৰত্যয়বোৰৰ এটা হ’ল "টো" ৷ এই প্ৰত্যয় ব্যৱহাৰ কৰি কোনো প্ৰাণী বা বস্তুক নিৰ্দিষ্টকৈ বুজোৱা হয় ৷ যেনে-কামটো, ঘৰটো, ভুলটো, চকুটো, বাটটো ইত্যাদি ৷ ইয়াত এক নিৰ্দিষ্ট কাম, ঘৰ, ভুল, চকু আৰু বাটৰ কথা কোৱা হৈছে ৷

বাক্যৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰিলে এনেকুৱা হ'ব-

*) মই কামটো ভালকৈ কৰিব পাৰোঁ ৷
*) ঘৰটো বহু পুৰণি ৷
*) তেওঁৰ ভুলটো সাধাৰণ নাছিল ৷
*) মোৰ চকুটো বিষাইছে ৷
*) বাটটো পিছল ৷

আনহাতে শব্দৰ শেষত "তো" ব্যৱহাৰ হয় সেই বস্তুটোৰ ধৰ্ম বা বস্তুটোৰ সৈতে জড়িত অইন কথা বুজাবলৈ ৷ "তো" এটা পৰসৰ্গ ৷

বাক্যৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰিলে এনেকুৱা হ'ব -

*) স্বভাৱ চৰিত্ৰৰ লগতে ছোৱালীজনী ঘৰুৱা কামতো ভাল ৷
*) অফিচৰ কিছু কাম মই ঘৰতো কৰিব পাৰোঁ ৷
*) ভুলতো তেওঁৰ ওচৰলৈ নাযাবা ৷
*) আনৰ দৰে মোৰ চকুতো সেইবোৰ ধৰা পৰিছিল ৷
*) দুখৰ বাটতো সুখৰ বতাহ বলিব পাৰে ৷

তলত দিয়া বাক্যটোৰ দ্বাৰা এই কথা আৰু বেছি স্পষ্ট হ'ব য'ত "টো" আৰু "তো" দুয়োটাই আছে ৷

"ভুলতো তেওঁৰ ভুলটো আঙুলিয়াই নিদিবা"

- ইয়াত ভুলটো (The mistake) শব্দই তেওঁৰ এটা নিৰ্দিষ্ট ভুল বুজাইছে, কিন্তু ভুলতো (in mistake) শব্দই কোনো নিৰ্দিষ্ট ভুল বুজোৱা নাই, ভুলতেই হ'ব পৰা আন কথাহে বুজাইছে ৷

তেনেকুৱা আন কেইটামান বাক্য হ'ল-

*) এই কামটো আনন্দৰ কামতো নহয়েই, বৰঞ্চ এইটো এটা বিৰক্তিকৰ কাম (এই কামটো= this work, কামতো= work)

*) সেই কামটোতো কৰা নহ'লেই তদুপৰি কামটো কৰিম বুলি ৰাখি থোৱা বাবে আন কামতো হাত দিব নোৱাৰিলোঁ (সেই কামটোতো= that work, কামটো= the work, কামতো= in work)

*) একেবাৰে সাধাৰণ কামতো অলপ হলেও বিপদ থাকিব পাৰে (কামতো= in work)

(বি.দ্ৰ: হয়তো আৰু নহয়তো- এনেবোৰ শব্দত সদায় “তো” ব্যৱহাৰ হয়)
( শব্দ - সন্ধান - ৯ নিয়ম অনুসৰি কালিয়ে প্ৰকাশ হব লাগিছিল ৷ বিহুৰ ব্যস্ততাৰ বাবে এদিন পলম হ’ল ৷ দুঃখিত ৷ )

ড° দীপালী বৰা
পৰিচালিকা , শব্দ - সন্ধান

 — with Manohar Dutta.

শব্দ- সন্ধান-- ৮

শব্দ- সন্ধান-- ৮
লেখিকা: দীপালী বৰা

অসমীয়া ভাষাটো মূলতঃ আৰ্যমূলীয় ভাষা ৷ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব পঞ্চদশ শতিকামানত আহি ভাৰতবৰ্ষত থিতাপি লোৱা আৰ্যসকলৰ কথিত আৰু লিখিত ভাষা ( বৈদিক, সংস্কৃত আৰু প্ৰাচীন প্ৰাকৃত)ৰ আধাৰত , পৰৱৰ্তী সময়ত প্ৰাকৃত আৰু অপভ্ৰংশ ভাষাৰ স্তৰৰ মাজেৰে নিজৰ পৰিবৰ্তন আৰু পৰিবৰ্ধন ঘটাই বৰ্তমানৰ আধুনিক ভাৰতীয় ভাষাবোৰে প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰিছে ৷ এই আধুনিক ভাৰতীয় আৰ্যভাষাসমূহৰ অন্যতম হ'ল অসমীয়া ভাষা ৷ অন্যান্য আৰ্যমূলীয়ভাৰতীয় ভাষাত থকাৰ দৰেই অসমীয়া ভাষাতো প্ৰাচীন ভাৰতীয় আৰ্যভাষাৰ অন্যতম লিখিত ৰূপ সংস্কৃতৰ অনেক শব্দ তৎসম ৰূপতে বৰ্তি আছে ৷ এনে তৎসম অৰ্থাৎ অবিকৃত ৰূপত অসমীয়া ভাষাত প্ৰচলিত হৈ থকা সংস্কৃত শব্দবোৰ ব্যৱহাৰ কৰোঁতে আমি বহু সময়ত ভুল কৰোঁ ৷ মূল শব্দৰ অৰ্থ জানিও বা কেতিয়াবা অজ্ঞতাবশতঃ অশুদ্ধ প্ৰয়োগ কৰি শব্দৰ অৰ্থ বিকৃত কৰি পেলাওঁ ৷ এনে কিছুমান শব্দৰ ভুল প্ৰয়োগ সম্পৰ্কে আজিৰ শব্দ- সম্ভাৰৰ আলোচনাটি আগবঢ়োৱা হৈছে
৷ আলোচনাটি আগবঢ়াইছে মৃণালকান্তি মেধি ডাঙৰীয়াই ৷ আশাকৰোঁ আলোচনাটিয়ে আখৰুৱাৰ পাঠকক সমৃদ্ধ কৰিব ৷

বৰ্ষীয়ানৰ আঁত ধৰি....(পুংলিঙ্গত)
বৃদ্ধ - বৰ্ষীয়ান্ - বৰ্ষিষ্ঠ(জ্যেষ্ঠ)
গুৰু - গৰীয়ান্ - গৰিষ্ঠ
মহৎ- মহীয়ান্ - মহিষ্ঠ
প্ৰশস্য - শ্ৰেয়ান্ - শ্ৰেষ্ঠ
স্ত্ৰীলিঙ্গত....
মহতী - মহীয়সী - মহিষ্ঠা
বৃদ্ধা - বৰ্ষীয়সী - বৰ্ষিষ্ঠা ইত্যাদি।
গতিকে " "বৰ্ষীয়ান (older) সাহিত্যিক গৰাকীয়ে বঁটা ওভতালে" বুলি মুদ্ৰিত বা ঘোষিত বাক্যশাৰীত তেওঁ অইন কোন সাহিত্যকাৰতকৈ বৰ্ষীয়ান (comparative degree) সেয়া স্পষ্ট নহ'ল। গতিকে তেওঁক বয়সীয়াল বুজাবলৈ এটা ভুল শব্দৰ বহুল প্ৰচলন হৈ আছে। বা " মহীয়সী নাৰী মামণি ৰয়চম বাইদেউ আমাৰ প্ৰেৰণাস্বৰূপ" ..... হেৰ' তেওঁ কোন নাৰীতকৈ মহীয়সী আছিল? নিৰ্মলপ্ৰভা? নলিনীবালা? গতিকে লিখোঁতা বা কওঁতাই নিজেই নাজানে শব্দটোৰ অৰ্থ। সংস্কৃতৰ "ইয়স্" আৰু "ইষ্ঠ" প্ৰত্যয় দুটাৰ সমন্বয়ত হে এই শব্দ কেইটা সাধিত হৈছে।
তেনেদৰে "গৰীয়ান" আৰু "গৰীয়সী" শব্দৰূপ দুটাও লিখক/ ঘোষকৰ অজ্ঞতাৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত হৈ আহিছে। আকৌ “শ্ৰেষ্ঠ“ শব্দটো superlative degree হোৱাৰ পিচতো ইয়াৰ লগত “তৰ“ বা “তম“ যোগ দি শ্ৰেষ্ঠতৰ বা শ্ৰেষ্ঠতম কৰা অনুচিত। যেনেঃ “বড়গীত/বৰগীতসমূহ গুৰুদুজনাৰ শ্ৰেষ্ঠ সৃষ্টি।“ আজিকালি বহু প্ৰতিযোগিতাত পুৰস্কাৰ প্ৰাপ্ত প্ৰথম তিনিটা স্থানক কোৱা হয়, “প্ৰথম শ্ৰেষ্ঠ“ “দ্বিতীয় শ্ৰেষ্ঠ“ “তৃতীয় শ্ৰেষ্ঠ“। শ্ৰেষ্ঠ জানো তিনিটা হ‘ব পাৰে? শ্ৰেষ্ঠ সদায় শ্ৰেষ্ঠজনকেই কোৱা উচিত ৷ ইংলিছত এই ভুলটো সততে কোনেও নকৰে। নহ'লে নগেনে ইংলিছ নাজানে বুলি লোকে হঁহাৰ থল পাব নহয়। আৰু খোদ সাহিত্য সভাতেই এই ভুলৰ ফুল ফুলি আছে।
ভাষাৰ শুদ্ধৰূপৰ প্ৰতি আগ্ৰহী বন্ধু-বান্ধৱীলৈ ধন্যবাদেৰে 

শব্দ - সন্ধান - ৭

শব্দ - সন্ধান - ৭
---দীপালী বৰা

ইতিমধ্যে শব্দ - সন্ধানত প্ৰকাশ হোৱা লেখাকেইটাক আখৰুৱাৰ সদস্যসকলে ইতিবাচক মনোভাৱেৰে গ্ৰহণ কৰি আমাক কৃতাৰ্থ কৰিছে ৷ সদস্যসকলৰ সন্তুষ্টিয়েই আমাৰ আনন্দ ৷ আজি শব্দ সন্ধানত ভাষাৰ জতুৱা ৰূপৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিব খুজিছোঁ ৷ আজিৰ বিষয় বৰষুণৰ লগত সম্পৰ্কিত শব্দ তথা জতুৱা ৰূপ ৷
আমি অসমীয়া খেতিয়কৰ জাত ৷ খেতি কৰিবলৈ পানী লাগে ৷ পানী হবলৈ বৰষুণ লাগে ৷ হয়ো বৰষুণ ৷ কেতিয়াবা 
কিন্ কিন্ কৈ বৰষুণ পৰে-- কিন্ কিনীয়া বৰষুণ
জিপ্ জিপ্ কৈ বৰষুণ দিয়ে -- জিপ্ জিপীয়া বৰষুণ
দপ্ দপ্ কৈ বৰষুণ দিয়ে -- দপ্দপীয়া বৰষুণ
কেতিয়াবা হয় ' দপালপিটা বৰষুণ' / দবাপিটা বৰষুণ / কলহৰ কাণেৰে ঢলা বৰষুণ / মুষলধাৰে দিয়া বৰষুণ ইত্যাদি ৷ ৷কেতিয়াবা হৰ্ হৰাই বৰষুণ দিয়ে , কেতিয়াবা জৰ্ জৰাই / ঝৰঝৰাই ৷
যিহেতু অসমীয়া জনজীৱনৰ লগত বৰষুণৰ এৰাব নোৱাৰা সম্পৰ্ক গতিকে বৰষুণকলৈ অনেক জতুৱা অসমীয়া প্ৰকাশভংগীৰ সৃষ্টি হৈছে ৷ বাৰিষা যেতিয়া বতৰে "জাগল পাতে" তেতিয়া লেথাৰি নিছিগাকৈ কেইবাদিনো ধৰি বৰষুণ দিয়ে ৷ "বৰষুণৰ সতা" লাগে ৷ কেতিয়াবা আকৌ মেঘৰো ঠেহ লাগে ৷ "গোৰত গাজি আগত বৰষেগৈ" ৷ কেতিয়াবা সিও নহয় ৷ "বিনচিবলৈহে ওহাৰে" ৷
বৰষুণে কেতিয়াবা কণিয়াইহে, ভালকৈ নবৰষে ৷
কেতিয়াবা দুটোপমান পেলায়ে এৰে ৷
বৰকৈ বৰষিলে ছিটিকণি পৰে / মাৰে ৷
আৰু একপ্ৰকাৰ বৰষুণ আছে, গানত - ৰিম্ ঝিম বৰষুণ ৷৷
আজিকালি পিচে বৰষুণৰো ধৰণ বিভিন্নজনৰ হাতত / মুখত পৰি সলনি হৈছে ৷ সেয়ে " বিৰাট জোৰে বৰষুণ দিয়ে " , "ধুমধাম বৰষুণ হয় " , " বৰষুণে ছিটিকণিয়াই" আদি ৷
ভাষা আমাৰ সৰ্বোত্তম সাংস্কৃতিক সম্পদ ৷ ভাষাটোক সৰ্বতোপ্ৰকাৰে সুস্থ - সবল কৰি ৰখাৰ দায়িত্ব আমাৰ ৷ ভাষালৈ নতুনত্ব আহিব , সিও স্বাভাৱিক ৷ কিন্তু তাৰ মাজতে আপোন ভাষাৰ কালিকা ম্লান নোহোৱাকৈ ৰখাটো প্ৰত্যেক ভাষা- ভাষীৰ কৰ্তব্য ৷

ভাষা বোৱতী নদীৰ দৰে

ভাষা বোৱতী নদীৰ দৰে
লেখিকা: দীপালী বৰা
ভাষা বোৱতী নদীৰ দৰে ৷ নদী একেখনেই , মাথোঁ সময়ে সময়ে সুঁতি সলায় ৷ সোঁত অথবা গতি অবিহনে নদী মৰা নদীত পৰিণত হয় ৷ ভাষায়ো সময় সময়ে পৰিবৰ্তন আৰু পৰিবৰ্ধনৰ মাজেৰে গতি কৰি যাত্ৰা অব্যাহত ৰাখে ৷ ধ্বনি, ৰূপ, অৰ্থ, বাক্য আদি দিশত বিভিন্ন ধৰণে ভাষা পৰিবৰ্তনৰ সন্মুখীন হয় ৷ এই পৰিবৰ্তনক বাধা দিয়া মানেই জীৱন্ত ভাষা এটিক মৃত ভাষাত পৰিণত কৰা ৷ ভাষাৰ এই পৰিবৰ্তনৰ ধাৰাক মানি লৈও ক'ব লাগিব যে ভাষাৰ বিকাশৰ নামত ইয়াক বিজতৰীয়া হবলৈ দিব নোৱাৰি ৷ ভাষা সদায় একোটা সাংস্কৃতিক আৰু নিজস্ব গাঠনিক ৰূপৰ মাজত আবদ্ধ হৈ থাকে ৷ যিটো ভাষা যিসকল ভাষা- ভাষীৰ সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডলৰ সৈতে সংপৃক্ত হৈ থাকে ,সেই ভাষা- ভাষীসকল ভাষাটোক সঠিক ৰূপত আগবঢ়াই নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত দায়বদ্ধ ৷ বৰ্তমান সময়ত দেখা গৈছে যে শব্দৰ গঠন আৰু প্ৰয়োগৰ লগতে বাক্য গঠনৰ দিশটোতো অসমীয়া ভাষালৈ পৰিবৰ্তন আহিছে ৷ এই পৰিবৰ্তন কিমান দূৰলৈকে সমৰ্থনযোগ্য, সময়ে তাৰ বিচাৰ কৰিব ৷ সেইবুলি আমি ভাষা -ভাষীসকল নিশ্চুপ হৈ থাকিব নোৱাৰোঁ ৷ ভাল-বেয়া, শুদ্ধ- অশুদ্ধ বিচাৰ কৰি লবই লাহিব ৷ আজিৰ শব্দ- সন্ধানত অসমীয়া ভাষাৰ বাক্য গঠনত দেখা পোৱা পৰিবৰ্তন বিষয়ক মৃণালকান্তি মেধিৰ এটা লেখা আগবঢ়োৱা হৈছে ৷ আশাকৰোঁ পাঠকসকল এই লেখাৰ দ্বাৰা উপকৃত হ'ব ৷

ভাষাৰ আঁত ধৰি........

“স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান“ সম্পৰ্কীয় মূল হিন্দি ভাষাৰ বিজ্ঞাপনটোৰ অসমীয়া ভাষান্তৰ কোন সদাশয় ভাষাপণ্ডিতে কৰিছে,সেয়া নাজানো৷ তেওঁৰ দ্বাৰা কৃত এই অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰাদ্ধানুষ্ঠান বাৰু অসম সাহিত্য সভাৰ কাণত পৰা নাইনে? বিহুমঞ্চত জাতীয় সাজ-পাৰ পিন্ধাটো বাধ্যতামূলক কৰা অসমপ্ৰেমীসকলৰো কাণত পৰা নাইনে চৌবিশ ঘন্টাই বৈদ্যুতিন মাধ্যমত সম্প্ৰচাৰ হৈ থকা এই দীঘলীয়া বিজ্ঞাপনটো? স্বচ্ছতাৰ বাণীবোৰত অসমীয়া ভাষাটোকেই “অস্বচ্ছ“ কৰি পেলোৱা হৈছে অথচ সকলো নিমাত৷ প্ৰতিটো বাক্যতে “এইটো অমুক হয় তমুক হয় হয়“কৈ অসমীয়া ভাষাক নৱ্যৰূপ দিব খোজা ঠিকাদাৰ জনক সাহিত্য সভাই “সাহিত্য মহীয়ান“ জাতীয় বঁটা এটা নিশ্চয় দিব পাৰে।

অসমীয়া ভাষাত ভুলকৈ ব্যৱহাৰ হোৱা "হয়" শব্দটোলৈ মন কৰক। শলাগৰ মাত বা সন্মতি বুজোৱা মাত বুজাবলৈ "হয়" ব্যৱহাৰ কৰোঁ। ইংৰাজী YES ৰ সমাৰ্থক ই। ঠিক তেনেদৰে ইংৰাজী BE VERB যেনে AM, IS, ARE আদিক বুজাবলৈ যাওঁতে আমি ভুলকৈ "হয়"ৰ প্রয়োগ কৰিবলৈ লৈছোঁ। সাধাৰণতে অসমীয়া বাক্য গঠন প্রক্ৰিয়াত এই "হয়"টো ঊহ্য ( left out) থাকে। নেতিবাচক বাক্যতহে "হয়"ৰ আগত "নঞৰ্থক" "ন" যোগ দি নহয় কোৱা বা লিখা নিয়ম। যেনে, "ৰাম শকত নে?" উত্তৰ হ'ব, হয়, ৰাম শকত বা ৰাম শকত নহয়। আৰু "হয়"টো ব্যৱহাৰ হ'লেও ই সকলো পুৰুষত (PERSON)ব্যৱহাৰ নহয়। অসমীয়াত ইয়াৰ স্থান দ্বিতীয় পুৰুষ(2 nd person)ত "আপুনি" আৰু "আপোনালোক"ৰ সৈতে আৰু তৃতীয় পুৰুষ(3 rd person)ত "সি","তাই","তেওঁ","সিহঁত","তেওঁলোক"ৰ সৈতেহে। কিন্তু আজিকালি য'তেত'তে "হয়"টো বহুৱাই দিয়া হয়। যেনে তাই ধুনীয়া হয়, মই মাজুলীৰ ডেকা হয়, এইটো মোৰ ঘৰ হয়, তুমি মোৰ আপোন নহয়, তৰুণ গগৈ অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হয়, আপুনি কোন হয়? ইত্যাদি... এনেকৈয়ে "হয়" গৈ ছপাশাল পাইছে, বাতৰি পৰিৱেশকৰ মুখত উঠিছে। কি ধাৰাবাহিক কি চিনেমা সকলোতে "হয়"টোৰে জয় | কোনে কি কৰিব মোক? "মই মাজুলীৰ ডেকা হয়।" হায় নাট্যকাৰ!! ব্ৰুটাছ,,,,, YOU TOO???

চন্দ্ৰবিন্দুটো মোৰ নামৰ আগতে দিবা ( দ্বিতীয় ভাগ)

চন্দ্ৰবিন্দুটো মোৰ নামৰ আগতে দিবা
( দ্বিতীয় ভাগ) 
লেখিকা:- দীপালী বৰা

জানুৱাৰী মাহৰ শেষ তাৰিখত প্ৰকাশিত শব্দ - সন্ধানত চন্দ্ৰবিন্দুৰ ব্যৱহাৰৰ বিষয়ে কিছু কথা আলোচনা কৰা হৈছিল ৷ এইক্ষেত্ৰত মনত ৰাখিবলগীয়া আৰু কিছু কথা আজি উল্লেখ কৰিব খুজিছোঁ ৷ 
ধাতু-ৰূপত চন্দ্ৰবিন্দুৰ ব্যৱহাৰ বিশেষ ভাৱে মন কৰিবলগীয়া ৷ নিত্য বৰ্তমান কালৰ প্ৰথম পুৰুষৰ সকলো ক্ৰিয়াতে "ওঁ" বিভক্তি যোগ হয় ৷ অৰ্থাৎ ক্ৰিয়াৰূপটোত ঁ যুক্ত হৈ থাকে ৷ যেনে -- কৰোঁ, খাওঁ, যাওঁ, পঢ়োঁ দিওঁ, লওঁ আদি ৷ কিন্তু শুনো, চিনো আদি ৰূপত এই নিয়ম প্ৰযোজ্য নহয়, কাৰণ এই ধাতুবোৰ নিজেই নাসিক্য বৰ্ণযুক্ত ৷
প্ৰথম পুৰুষৰ স্বৰূপ বৰ্তমান, স্বৰূপ ভূত, সম্ভাব্য ভূত কালৰ ক্ৰিয়াৰূপবোৰ অনুনাসিক হয় ৷ যেনে-- লিখিছোঁ, কৰিছোঁ, কৰিলোঁ, গৈছিলোঁ, দিলোঁহেঁতেন, আহিলোঁহেঁতেন আদি ৷
অনুজ্ঞাবোধক ক্ৰিয়া ৰূপবোৰো ঁযুক্ত হয় ৷ যেনে -- কৰাঁ, দিয়াঁ, কৰিবাঁ, হ'বাঁ আদি ৷ কিন্তু শুনা, আনা আদি ৰূপত ঁৰ প্ৰয়োজন নাই ৷
অসমাপিকা ক্ৰিয়াবাচক ৰূপবোৰো সাধাৰণতে ঁযুক্ত হয় ৷ যেনে-- আহোঁতে, কৰোঁতে, শোওঁতে, উঠোঁতে আদি ৷ কিন্তু শুনোতে, ভ্ৰমোতে, ছিঙোতে আদি নাসিক্য বৰ্ণযুক্ত ৰূপত ঁ ব্যৱহাৰ নহয় ৷
কৃৎ প্ৰত্যয়ৰ সংযোগত হোৱা লিখোঁতা, দেখোঁতা, নিওঁতা , দিওঁতা আদি ৰূপবোৰ ঁ যুক্ত হয় ৷ কিন্তু আনোতা, কিনোতা আদিত ঁ
ব্যৱহাৰ নহয ৷
এইথিনি কথা সাধাৰণভাৱে মনত ৰাখিলেই আমাৰ চন্দ্ৰবিন্দুৰ ব্যৱহাৰজনিত ভুল কিছ হ্ৰাস হব বুলি কব পাৰি ৷

মোৰ প্ৰিয় প্ৰেমৰ কবিতাবোৰ

মোৰ প্ৰিয় প্ৰেমৰ কবিতাবোৰ
……………………………(লোচন কৌশিক)
.

তেওঁ আহিছিল
মোৰ শুকান ৰাতিবোৰত
মৃদু-মৃদুকৈ বাজিছিল নদীৰ কলতান
মোৰ কোঠাত সাগৰ নাছিল
এজাক ঢৌ আহি সোমাই গৈছিল মোৰ বুকুৰ মাজেৰে
মৃদু-মৃদুকৈ শুনিছিলোঁ
সেই লহৰ, মেঘ বগাই ফুৰা কিছু সপোনৰ দৰে
.
মোৰ আঙুলিবোৰ শিল্পি হৈ সজাইছে তেওঁক
ওঁঠলৈ আহি ৰৈ যাওঁ প্ৰতিপল
কেনেকৈ গাম কাহানিও নুশুনা গান
সৰিব ধৰা নিমজ পাতত বাজিছে
মোৰ প্ৰেমৰ দিনৰ বেহেলা
.
তেওঁৰ ছাঁয়াত লুপ্ত হয়
মোৰ প্ৰতিটো ৰাতি, প্ৰতিটো দিন
মই এখন নাওঁ লৈ বুটলি আনিছোঁ
অতীতৰ কিছু কুঁৱলী
তেওঁৰ কপালৰ বৰফ হৈ পৰা ঘাম
এতিয়া মোৰ আঙুলিৰ মূৰত
.
তেওঁৰ চকুলৈ মোৰ চকুৰ গোপন যাতায়ত
যমুনাৰ দৰে এটি শীতল হুমুনিয়াহ তাত
দেখিছোঁ আস্সী ঘাটৰ সেই বাঁহীয়াল আৰু তাৰ প্ৰেয়সী
মৃদু-মৃদুকৈ ভাঁহি আহিছে বাঁহীৰ সুৰ
কি নিগৰিছিল সেই সুৰত
নিলাজ দুৰত্বত
আঁকিছিল প্ৰেমৰ সৰলৰেখা
.
কি লিখিম
মই যেন লিপিট খাই আছোঁ, অজস্ৰ প্ৰেমৰ কবিতাত
কবিতাবোৰো নিঃশব্দ হৈ বাজে তেওঁৰ ওঁঠৰ কাষত
কেনেকৈ গাম কাহানিও নুশুনা গান………!!!!

হে বিনীদ্ৰ পৰিচাৰিকা (নাৰ্চ)

হে বিনীদ্ৰ পৰিচাৰিকা
(নাৰ্চ)

সুনীল অমিয়

বিষাদ এপ্ৰন পিন্ধা
ক্লান্ত সেৱিকা
অন্ধৰ দৰেই
খেপিয়াই ধৰোঁ তোমাৰ হাত
পৃথিৱীয়ে যেতিয়া
ডিঙিত ওলোমাই দিয়ে
"চ্যুইচাইড" বোমা
"চেলাইন"ৰ এটোপাল দুটোপাল
আয়ু ল'বলৈ
সদায় তোমাৰ ওচৰলৈকে আহিম
কি কৰিবা কোৱা……

মোক সাবটি ধৰা
হে শুভ্ৰ বসন পৰিহিতা
অন্যথাই আত্মঘাতী হোৱা
ফাটি গৈ চোৱা
গভীৰৰ নিদাৰুণ ঘা

মই জানো
তুমি নিজস্ব ৰীতিৰে
নিতৌ কৰা মৃত্যু চৰ্চা
মৰম ভৰণেৰে বান্ধি দিয়া
পৃথিৱীৰ শোকাকুল আঘাত

সেই মানুহবোৰৰ কথা
আজি মোক কোৱা
যিসকলে টোপনিৰ জালত
"বেণ্ডেজ"ৰ দৰে ৰক্তিম পৃথিৱীক
আদৰ আলাপনেৰে সজাগ ৰাখে

হে বিনীদ্ৰ পৰিচাৰিকা!
বিদাষ "এপ্ৰন" শোভিতা বলাকা
আহা এইবাৰ তোমাৰ শুভ্ৰ ডেউকাত
"প"ষ্টমৰ্টেম"ত হেৰুওৱা
অস্তৰাগৰ সন্ধ্যালোক বিচাৰো…………

ভালপোৱা

ভালপোৱা

কবি:- ৰাজীৱ ডেকা

ইমানৰ পাছতো 
কবলৈ যি থাকি গ'ল এতিয়াও
সেয়াই ভালপোৱা ।
ইমান কৈ কৈওঁ
যি শেষেই নহ'ল কেতিয়াও
সেয়াও ভালপোৱা ।

সকলো থকাৰ পাছতো নাথাকে যি
সেয়াই ভালপোৱা ।
সকলো যোৱাৰ পাছতো যি থাকি যায়
সেয়াও ভালপোৱা ।

হেৰুৱাই হেৰুৱাই পোৱা
পাই পাই হেৰুৱা
এই ভালপোৱা ।

জীৱনৰ পৰা ছাঁই হৈ এই ভালপোৱা ।
ছাঁইৰ পৰাও জীৱন ওভোটাই আনে যি
এই ভালপোৱা ।

বৰষুণ হৈ তৃষ্ণাৰ্ত্ত দুপৰত
হাতৰ ৰেখাত আহি বহি
আঙুলিৰ ফাঁকেৰে সৰি যায় যি টোপা টোপে
এই ভালপোৱা ।

গান এটাৰ দৰে বিলাস
বিষন্ন যন্ত্ৰণাৰো বিন্যাস
ইমান কথা, ইমান গুনগুন
ইমান কবিতাময় শব্দশূন্যতা
এই ভালপোৱা ।

যাৰ কাৰণে ইমান উকা পৃষ্ঠা
ইমান সুগন্ধি কবিতা
যাৰ কাৰণে সোঁৱৰণী আৰু বৰ্তমান একাকাৰ
মৰুৰ দৰে শুষ্ক
বৰষুণৰ দৰে জীপাল জীৱন
ইমান উছাহ
আৰু টোপোনিহীনতা
সেয়াই ভালপোৱা ।

প্ৰত্যেকৰে বুকুত এটি শিশু থাকে

প্ৰত্যেকৰে বুকুত এটি শিশু থাকে
কবি:- ৰাজীৱ ডেকা 

প্ৰত্যেকৰে বুকুত এটি শিশু থাকে।
সৰল আৰু পবিত্ৰ।
অনাদৃত।
উপেক্ষিত।

প্ৰত্যেকৰে বুকুত এটি শিশু থাকে
নৰিয়াৰ নিঃসঙ্গ ৰাতি
এতিয়াও যাৰ মনত পৰে
এজাক খহতা আঙুলিৰ আদৰলৈ
চুলিৰ জঁটৰ আন্ধাৰত যি হেৰাই থাকিল।
ব্যস্ততাই পোৰা ভোকৰ বিৰতিত
সন্মুখত ভাহে এখন বিশেষ ব্যঞ্জন
কেঁচা খৰিৰ ধোঁৱাই পাগ দিয়া
মা মা গোন্ধোৱা...।

অনভ্যস্ত জীৱনৰ
জটিল সুত্ৰৰ সমীকৰণৰ শেষত
ভাগফলৰ ঘৰত শূণ্য লৈ
মাতাল ৰাতিৰ পৃষ্ঠাৰ কবিতাত
যি আঁকে আকৌ
ৰ'দে পোৰা, ঘাঁমে ধোৱা
পথৰুৱা পিতাকৰ বিধ্বস্ত অৱয়ব।

প্ৰত্যেকৰে বুকুত এটি শিশু থাকে
হতাশাৰ চিলমিলনিৰ লুঙলুঙিয়াৰে
যিয়ে বিচাৰি যায়
দুৰণিৰ ৰঙচুৱা মেঘৰ তলত
এৰি থৈ অহা এখন গাওঁ।
আশ্চৰ্য্যৰ সমাহাৰ এখন পাহাৰ ।
এটি নদী নাঙঠ হৈ গা ধুঁৱলৈ।
সাধুকথাৰ দৰে
ধূসৰ হবলৈ ধৰা কিছু কথাৰ আঁৰৰ
এজাক বনৰীয়া লগৰীয়াৰ খিকিন্দালিত
ৰবাব ৰবাব গোন্ধোৱা এটি আবেলি।
যেন গোপনে সাঁচি থোৱা
নিলিখা মহাকাব্যৰ আধৰুৱা এটি পাণ্ডুলিপি..

স্কুলীয়া শিশুৰ ভিৰ ফালি
আবেলিৰ ভাগৰুৱা ফুটপাথেৰে
এই শিশু প্ৰায়েই গুচি যায়
এখন জৰাজীৰ্ণ পঢ়াশালিৰ
আধা পাহৰা এটি প্ৰাৰ্থনাত মুদখোৱা পটালৈ
য'ত নেদেখা ঈশ্বৰ
সচাকৈয়ে যেন আছিল লুকায়..

এই শিশুই নাজানে
ৰাজনীতি অৰ্থনীতি
মুল্যবৃদ্ধি।
ধৰ্ম নিৰপেক্ষতাৰ বিভ্ৰান্তি
শাসন শোষনৰ কাৰচাজি।
নুবুজে কথাৰ আৰৰ কথা
নিচিনে মুখাৰ আৰৰ মুখ।

বুকুৰ আন্ধাৰ চুকত
যেতিয়ালৈ জীয়াই থাকিব সেই অবোধ শিশু
নি:সংগ নহ'ব ফুলবোৰ
পোৱালি জিঞাঁ এটা দুবৰি বিচাৰি উৰি থাকিব
বৰষুণ আহি থাকিব কাগজৰ নাওঁৰ আশাত ।
তেতিয়ালৈকে আমাৰো জীৱনবোৰ
জীৱন জীৱন গোন্ধাই থাকিব ।

তাৱৈ

তাৱৈ

কবি:উৎপল জোনাক হাজৰিকা

তুমি ৰূপ দেখিছা
তলমল যৌৱনা চপলা তৰণীৰ
ন-বাৰিষাৰ ভৰা নদীৰ

কেতিয়াবাও চকুত নপৰে
উজুতিত যোৱা শিলবোৰ
মৰহি যোৱা হাচনাহানাৰ হাঁহিবোৰ
কলঘৰৰ সাত বজাৰ চাইৰেণ

কুচিমুচি শুই থকা সপোনবোৰ
ৰেলৰ উকিবোৰ
কাৰ মাজত কোন লুকাই থাকে
বোৱাৰী পূৱাৰ চিলমিল আমেজ
আহিনৰ সজাল ধৰা নেউতা

তুমি
সেইবাটেদি যাবা
যি তোমাৰ নিজৰ বাট
জিৰাবা
ৰ'দৰ বৰষুণ আৰু বৰষুণৰ ৰ'দৰ ছাঁত

শালিকীবোৰে কিচিৰ মিচিৰকৈ
তোমাক চকু টিপিয়াব
আহা আহা
আঙুলিৰ ফাঁকেৰে সৰকা বোকাৰ সুহুৰি

জাল বাঁওগৈ আহা
দলঙাত
তৰা মখমল দৰিকণা মাছ

ৰ'দৰ কাব্য

ৰ'দৰ কাব্য
----------
~ কল্যাণী বৰ্মন

মোৰ অধৰৰ ৰ'দৰ উপত্যকাৰ
তেওঁ গৰখীয়া কবি

সেউজীয়াৰ মলয়াত
আপ্লুত তেওঁ
বুকুত কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে
শব্দৰ সঁফুৰা

বতাহৰ দীঘল দীঘল
শব্দৰ আঁহবোৰ উলিয়াই
তেওঁ নিখুটভাৱে গাঠি ,
কবিতাৰ টোকোৰা বাহবোৰ
ওলমাই দিয়ে
ভালপোৱাৰ গছবোৰত

হঠাতে বতৰ সলনি হয়
ধুমুহা ,বৰষুণে
আকাশ চানি ধৰে

ক্ৰন্দনৰতা আকাশৰ তলত
মোৰ ওচৰত বহি
তেওঁ অভিযোগ কৰে
তুমি ইমান কান্দা !
ভাল নালাগে ....

মই কওঁ
"ৰ'দৰ উপত্যকাত
মেঘেও অধিকাৰ কৰে
জীৱনৰ ছন্দ ,
এতিয়া আন্দোলিত মোৰ আকাশ
তুমি সূৰ্য হোৱা
ৰ'দৰ হাঁহি বিয়পাবলৈ ।"

বাৰিষাৰ নৈ

বাৰিষাৰ নৈ
……………………
.. .দীপালী বৰা

বাৰিষাৰ নৈ
উকি মাৰি চাই হে চাই
বেলিয়েও নেদেখে তাইৰ
বুকুৰ হৈ চৈ ৷

কেনেকৈ দেখিব
নৈ যে নাৰী
বুকুৰ দুখ ঢাকি
আপোনজনৰ বাবে
ওঁঠত বিৰিঙাই ৰাখে হাঁহি ৷

বৰষুণ

বৰষুণ
কবি: ৰঞ্জন বৰ্মন

বৰষুণ এজাক আহিলেই দুহাত মেলি 
স্পৰ্শ কৰোঁ...
অনুভৱ কৰিব খুজোঁ
কিমান চেঁচা তাৰ পৰশ...।
.
বৰষুণৰ টোপালবোৰৰ দৰেই
তোমাৰ হাতৰ স্পৰ্শ
হিম শীতল...!
.
সকলোৱে মোক প্ৰেমিক বুলি কয়...!
.
প্ৰেমিক হ’বলৈয়ো
কিবা অৰ্হতা লাগে নেকি ?
যিদৰে চাকৰি নিযুক্তিৰ বাবে লাগে…!
.
বৰষুণৰ দৰে তুমিও
মোৰ এক নিচা
তোমাৰ বুকুৰ ভিতৰলৈকে জুমি চোৱা...।

মেঘমল্লাৰ

মেঘমল্লাৰ

কবি: ৰীণা বুঢ়াগোহাঁই

বাহিৰত মেঘমল্লাৰ ৰাগত
মুকুতা সৰিছে
গুৰুম গুৰুম কৈ
নুপুৰ বাজিছে
বৰদৈচিলাজনীয়ে
ককাললৈকে পৰা চুলিকোঁ‌চা উৰুৱাই
মাকৰ ঘৰলৈ ঢপলিয়াইছে
মাকে তেল-পানী যঁ‌তনাই থৈছে
জীয়েকে আহি কৰিবহি অঙ্গৰাগ ।

প্ৰিয়াৰ বাতৰি ল'বলৈ
কলীয়া ডাৱৰক যক্ষই
দূত কৰি পঠালে
বিৰহত চটফটাই থকা যক্ষই
প্ৰিয়ালৈ বুলি লিখা চিঠিখনো
চকুপানীৰে তিয়াই পেলালে
উস ! কি মৰ্মান্তিক ।

নিষাদ

নিষাদ
কবি: প্ৰভাকৰ শৰ্মা নেওগ

তাৰ বাণৰ দৰেই ক্ষিপ্ৰ তাৰ দৃষ্টি-
লক্ষ্যভেদী
তাৰ বাণৰ দৰেই সৰল তাৰ গতি-
কুটিলতাবিহীন।

লক্ষ্যত দৃষ্টি ৰাখি সাৱধানে খোজ দিয়ে সি
নিঃশব্দ, সাৱধান অথচ সাৱলীল।
জীৱনৰ কমাৰশালত গঢ় লোৱা তাৰ অবিচল চিত্ত
তাৰ কাঁড়ৰ আগত লগোৱা তীক্ষ্ণ লোহাৰ টুকুৰাবোৰৰ দৰেই
নিৰ্মোহ সি।

ভূলুণ্ঠিত চিকাৰৰ আগত নতজানু হৈ প্ৰাৰ্থনা নকৰে সি-
কাৰণ সি জানে, কালিলৈ তাৰ দিন!

বোৱাৰী

বোৱাৰী 
কবি: দেৱৰাজ কলিতা

আনৰ ঘৰৰ ন ছোৱালী আহি হয়
নতুন এখন ঘৰত এজনী বোৱাৰী ।
শহুৰ শাহু ননদ দেওৰ আদৰৰ হয়
যদি তেওঁ হয় আদৰ্শনীয় বোৱাৰী ॥
নতুন ঘৰত আহি পতিৰ সংগী হয়
পুৰণি এৰি নতুন পৰিবেশকেই লয়।
শহুৰ শাহুৰ সকলোকে সন্মান কৰি
সকলোৰে পৰাই মৰম আদৰ পায়॥
যিজনীয়ে ধৰি ৰাখে অতি মৰমৰে
ঘৰখন আটোম টোকাৰি কৰি কৰি।
সেইজনী বোৱাৰী হয় সকলোৰে
মৰমৰ ও আদৰৰ লখিমী বোৱাৰী॥
হাঁহি ভৰা সদায় এখন মৰমৰ মুখ
নেদেখাই কেতিয়াও নিজৰ দুখ।
আনন্দৰে থাকে ঘৰত মিলিজুলি
সকলোৱে অনুভৱ কৰে মনত সুখ॥
স্বামী শহুৰ শাহু জাঁ আদিৰ লগত
থাকে মিলি জুলি হাঁহি ফুৰ্টি কৰি।
এনেকুৱা স্বভাৱৰ বোৱাৰীক সদায়
সকলোৱে কয় লখিমী বোৱাৰী॥
মোৰ জীৱনত এতিয়াহে পালো
মোৰ মনে বিচৰা এজনী বোৱাৰী ।
মনতেই কৰি লৈছো নিজ বোৱাৰী
যদিও নহয় মোৰ ঘৰৰ বোৱাৰী ॥
আছে যদিও বহুতৰ নিজৰ বোৱাৰী
প্ৰায়বোৰে থাকে অশান্তি সৃষ্টি কৰি।
সেয়েহে সকলোৱেই হব নোৱাৰে
স্বভাৱ চৰিত্ৰ গুণত লখিমী বোৱাৰী

(দেৱৰাজ কলিতা)

অৱশ্যম্ভাবী

অৱশ্যম্ভাবী
‪#‎অনিতা‬ গগৈ
.
বাৰে বাৰে শিয়ৰি উঠে
ওৰেৰাতি টিপ নমৰা চকুৰ পতা
.
যদি হঠাৎ..
কৰ্ফাল খাই পৰেহি
দুফলীয়া জিভাত নচা
জুৰুলি এজাক মাটিৰ উৰুলি !
.
হৈ চৈ এটা যদি
দুপদুপাই নামি আহি
দৈবাসন তল গ'ল বুলি
দিয়েহি হৈ ধ্বনি !
.
সেই ভয়তে
মাথোঁ সেই শংকাতে
সহস্র ৰজনী উজাগৰে ৰয়
গগণচুম্বী অট্টালিকাৰ শাৰী
আহ ! চানক্য , হাস্যপদ
.
কিমানদিন ?
কিমানদিন আৰু আভুৱা ভৰিবা ?
অস্ত্র সম্বৰণৰ বাবেই জানো
অৱশ্যম্ভাবী আছিল --
কলিংগৰ মহাৰণ ?
.
কলকল তেজৰ নৈ
শাৰী শাৰী শ'
উস !সেই কাল লগনত
সহস্র বটবৃক্ষৰ সেউজ প্রচ্ছায়াই আবৰি
অশোকৰ বুকুত গুজি দিছিল পূণ্যৰ বাঁহী
সেই বাঁহীৰ সুৰৰ মুৰ্চনাৰে উৰি আহিছিল
নৈৰঞ্জনাৰ অংশোদক স্রোত
পোহৰৰ অনন্ত জোৱাৰ !
.
কিন্তু
তাৰপিছতো দিশহাৰা আমি
মূল্যবোধৰ মৃন্ময় মুখত আন্ধাৰৰ আবিৰ সানি
লালসাৰ জখলাৰে কিমানলৈ বগাম
অহংকাৰৰ চুড়া ?

হঠাৎ খঁহি যদি
খামুচিব বিছাৰোঁ শিপা
হয়তো বুজিম তেতিয়া
ভৰিৰ তলত দেখোন সুচ্যগ্র মেদিনীও নাই !
.

চানক্য,
তেতিয়াও হয়তো
ইষৎ হাঁহিৰে তুমি ক'বা--
''অৱশ্যম্ভাবী আছিল এয়া।'

শূন্যৰো থাকে শূন্যতা

"শূন্যৰো থাকে শূন্যতা"

 কবি: মনোহৰ দত্ত

জগত সম্বন্ধে একোৱেই নজনা সময়তো
আকাশ বুলি চিনিছিলোঁ নীলাবোৰ।

শূন্যবোৰ নীলা নে নীলাবোৰ শূন্য?

জীৱন সম্বন্ধে একোৱেই নজনা সময়তো
বতাহ বুলি অনুভৱ কৰিছিলো কিবা এক স্পৰ্শ।

স্পৰ্শবোৰ শূন্য নে শূন্যবোৰ স্পৰ্শ?

বিশাল সাগৰ তীৰত থিয় হৈ এদিন
অস্তগামী সূৰুযৰ আভাত বিমৰ্ষ হোৱা
শূন্যতাক সাবটি লৈছিলোঁ বুকুত।

শূন্যবোৰ আভা নে আভাবোৰ শূন্য?

এদিন হৃদয়েৰে অনুভৱ কৰিছিলো
জীৱন, জগতৰ কতনা বিৰামহীন কথা।

শূন্যবোৰ কথা নে কথাবোৰ শূন্য?

ক'ৰ পৰা জানো বিয়পি পৰিল
দোভাগ ৰাতিৰ স্তব্ধতা ভাঙি
ব'হাগৰ হু হু বৰদৈচিলা।

মাকৰ ঘৰলৈ
বৰদৈচিলাজনী উৰি ঘূৰি গ'লগৈ
কৈ গ'ল এষাৰি কথা-
'শূন্যৰো থাকে শূন্যতা।'

২০ এপ্ৰিল ২০১৬