Sunday, 23 October 2016

বিষয় ভাষাঃ(২) -- সূৰ্য বৰা

বিষয় ভাষাঃ(২) বহুজনৰ লেখাত চন্দ্ৰবিন্দুৰ আধিক্য তথা ভুল প্ৰয়োগ দেখি এই
কথাখিনি আগবঢ়ালোঁ-সূৰ্য্য বৰা
চন্দ্ৰবিন্দুটোৱে
অসমীয়া বৰ্ণমালাত এটা
সুকীয়া বৰ্ণ হিচাপে স্থান
পালেও, প্ৰকৃততে ই হৈছে এটা অনুনাসিক--অৰ্থাৎ নাকেৰে উচ্চাৰণ হোৱা ধ্বনিৰ প্ৰতীক।
অসমীয়াত "ঁ" ৰ প্ৰয়োগ
এনেয়ে বেছি,তাতে আকৌ
প্ৰয়োজনাধিকভাৱে
তাক প্ৰয়োগ কৰিলে অথবা স্থানৰ খেলিমেলি হ'লে জোঁটনিৰ লগতে অৰ্থৰ
ক্ষেত্ৰতো বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি
হ'ব (ইতিমধ্যে হৈছেই।)। আমাৰ এনে ভালেমান শব্দ আছে য'ত "ঁ'' টোৱেই অৰ্থগত পাৰ্থক্য আনি দিয়ে।যেনে-আঁচল (কাপোৰৰ আগ অংশ),আচল (প্ৰকৃত); কাঁহ (এবিধ ধাতু)-কাহ (ডিঙিৰে ওলোৱা শব্দ);বঁটা(পুৰস্কাৰ)-বটা (তামোল দিয়া পাত্ৰ); গাঁও (গ্ৰাম)-গাওঁ(ধাতু ৰূপ);বাঁহ (এবিধ উদ্ভিদ)-বাহ (নীড়); আঁহ (সূতা)-আহ (আগমন হ/অব্যয়);কথা (বচন)-কঁথা (জাৰত লোৱা কাপোৰ);সাঁজ (গধূলি/এবেলাৰ আহাৰ)-সাজ (নিৰ্মাণ কৰ/পোছাক…)ইত্যাদি। তদুপৰি স্থানৰ ইফাল সিফাল হ'লেও অৰ্থৰ তাৰতম্য ঘটে।যেনেঃ গাঁও (বিশেষ্য); গাওঁ 
('গা' ধাতুৰ ৰূপ)--মই " অ' আমাৰ গাঁও" গানটো গাওঁ।
গতিকে আমি ইয়াৰ প্ৰয়োগত অলপ সচেতন হোৱা যুগুত। 
----আমি লক্ষ্য কৰিলে দেখিম, শব্দত হকে বিহকে চন্দ্ৰবিন্দুৰ "বোজা" ব'ব লগা বৰ্ণটি হৈছে 'ও'।
এইখিনিতে ডিম্বেশ্বৰ
নেওগদেৱৰ, "অসমীয়া মানুহে 'ও' দেখিলেই "ঁ" দিয়ে।" বোলা
অভিযোগটো প্ৰণিধানযোগ্য ! সেয়েহে
চন্দ্ৰবিন্দু ক'ত ক'ত লাগেটোতকৈ, ক'ত ক'ত নেলাগে--প্ৰথমে তাৰহে এটি সংক্ষিপ্ত আলোচনা কৰা দৰকাৰ!
০০০ চন্দ্ৰবিন্দু ক'ত ক'ত নেলাগে--১)অনুনাসিক বৰ্ণ --অৰ্থাৎ ঙ (ং),ঞ,ণ,ন আৰু ম
এই পাঁচটা বৰ্ণত কেতিয়াও "ঁ"
যোগ নহয়।কাৰণ ইহঁত নিজেই নাসিক্যধ্বনিযুক্ত বৰ্ণ ! সেয়েহে--শুঙোঁ,ভূঞাঁ,গুণোঁ,জানোঁ, মাঁ আদি লিখা অনুচিত।
২) তেনেকৈ--কওঁক,খাওঁক,হওঁক আদিবোৰ অশুদ্ধ। ধাতুত অনুজ্ঞাসূচক ক্ৰিয়া বিভক্তি 'ওক' যোগ হৈ--যেনেঃ-ক+ওক =কওক,খা
+ওক= খাওক আদি হোৱা ৰূপবোৰত "ও"ৰ
ওপৰত "ঁ" নালাগে। অধিক উদাহৰণ--যাওক,
হওক,লওক,থওক,গাওক আদি।
৩) হাঁয়,ঘিঁউ, ছাঁয়া*,নেওঁতা,নেওঁগ,নাওঁ,বাওঁ (ধান/কামি) আদি অশুদ্ধ,এইবোৰত "ঁ" নেলাগে (*কিন্তু "ছাঁ" শুদ্ধ)।
৪)তেনেকৈ--ক'লেও,গ'লেও,থ'লেও, হ'লেও,পালেও,নিলেও,খালেও আদিত "ঁ"নেলাগে।
৫) তেওঁ তাক ইমানকৈ মাতিলে তেও নাহিল।--সৰ্বনাম-তেওঁ/তেৱেঁ শুদ্ধ পিছে তথাপি অৰ্থত "তেও"হে শুদ্ধ।
০০০এইবাৰ "ঁ" ক'ত ক'ত লাগে তালৈ আহোঁ--১। ক) নিত্য বর্তমান কালত,ধাতুত প্রথম পুৰুষৰ (মই,আমি) ক্রিয়া বিভক্তি,"ওঁ" যোগ হৈ--
খা+ওঁ=খাওঁ,যা+ওঁ=যাওঁ…তেনেকৈ--কৰ+ওঁ=কৰোঁ,খেল+ওঁ=খেলোঁ… গঠন হোৱা ৰূপবোৰত । 
খ) স্বৰূপ বর্তমানত-"ইছোঁ" বিভক্তি যোগ হোৱা ৰূপ বোৰত-- খা+ইছোঁ=খাইছোঁ; কৰ+ইছোঁ=কৰিছোঁ…… ঠিক তেনেদৰে--গ) স্ব.ভূত-ইলোঁ; ঘ) অপূর্ণ ভূত-ইছিলোঁ; ঙ) সম্ভাব্য ভূত কাল-ইলোঁহেঁতেন যোগহৈ গঠিত হোৱা ৰূপবোৰত,যথা--খাইছিলোঁ;­
খালোঁ;খালোঁহেঁতেন। পিছে
আজিকালি এনেবোৰত "ঁ"ৰ প্রয়োগ
কমিছে।
২) ধাতুত -ওঁতে
প্রত্যয় যোগ হ'লে-ল+ওঁতে=লওঁতে, কৰ+ওঁতে=কৰোঁতে।তেনেকৈ উঠোঁতে,বহোঁতে, আহোঁতে,যাওঁতে, খাওঁতে,শোওঁতে আদি ৰূপবোৰত।
৩)তেনেকৈ-ওঁতা>খা+­­
ওঁতা=খাওঁতা,যা+ওঁতা=যাওঁতা,কৰ+ওঁতা=­­কৰোঁতা....। লগতে--অঁতী>খা+­অঁতী=খাঁতী (যেনে-
জিয়াঁখাঁতী চৰাই) ।
এইক্ষেত্রতো সেই একে কথাই
ক'ব পাৰি,"ঁ" ৰ প্রয়োগ কমিছে।অৱশ্যে
যথাস্থানত দিব পাৰিলে ভাল।
৪)বহুবচন বুজোৱা -হঁত প্ৰত্যয়ত--ইহঁত,সিহঁত,তহঁত; ল'ৰাহঁত,জীয়াৰীহঁত আদিত।
৫)আজিকালি ব্যৱহাৰ কমি যোৱা বহুবচন -হঁক প্ৰত্যয়ত--(তোমালোক)আহিবাহঁক,যাবাহঁক আদি।
**৬) সংস্কৃতমূলীয় শব্দবোৰত (তৎসম) যদি অনুনাসিক বৰ্ণ আছে আৰু তাৰ পৰিৱৰ্তিত অসমীয়া ৰূপত যদিহে তৎসমৰ অনুনাসিক বৰ্ণটো লোপ পাইছে,তেনেহ'লে তাৰ (লোপ পোৱা অনুনাসিক বৰ্ণটোৰ) আগৰ স্বৰত "ঁ" যোগ হ'ব।যেনে--তৎসম "কম্পন" শব্দটোত থকা "ম্প"ৰ "ম" লোপ হৈ ক্ৰমে > কপন > কপনি হ'ল।এতিয়া মূল ৰূপত থকা অনুনাসিক "ম"টো যিহেতু সৰল ৰূপটোত নাই, সেয়েহে তাৰ আগৰ স্বৰ "ক"ত, "ম"ধ্বনিৰ প্ৰতীক হিচাপে চন্দ্ৰবিন্দুটো যোগ হৈ "কঁপনি" হ'ব আৰু আমি মাতোঁতেও "ক"টো নাকেৰে মতিব লাগিব । তেনেকৈ--বাম(Left) > /ম/>বাও>বাঁও; কঙ্কাল>/ঙ/>ককাল>কঁকাল;শঙ্খ>/ঙ/শখা>শঁখা; কণ্টক>/ণ/>কাইট>কাঁইট; পুঞ্জি>/ঞ/পুজি>পুঁজি; পিঞ্জৰা>/ঞ/পিজৰা>পিঁজৰা; অঞ্জলি>/ঞ/>আজলি>আঁজলি;অঞ্চল>/ঞ/আচল> আঁচল (চাদৰ আদিৰ আগ); ভাণ্ডাৰ>/ণ/ভৰাল>ভঁৰাল; কুমাৰ>/ম/কোৱৰ>কোঁৱৰ; কুমাৰী> কুঁৱৰী; স্মৰণ >/ম/সোঁৱৰণ; কাংস>/ং/কাহ> কাঁহ; গোম্ফ >/ম/গোঁফ; দন্ত>/ন/>দাত>দাঁত; সন্তৰণ>/ন/>সাতোৰ>সাঁতোৰ আদি। ( "/ /"এই চিনৰ মাজত বিলুপ্ত বৰ্ণটো দেখুওৱা হৈছে।
৭) অনুজ্ঞাৰ ক্ৰিয়াত চন্দ্ৰবিন্দু দিয়াৰ বিধি আগতে আছিল যদিও আজিকালি প্ৰায় উঠি গৈছে। নিদিলে কিন্তু অৰ্থৰ বেমেজালি ঘটিব পাৰে।--আহা ! আহাঁ।--ইয়াৰ প্ৰথমটো (আহা) অব্যয়। বিৰক্তি/কষ্ট প্ৰকাশ পাইছে। আনহাতে ২য়টোৰে (আহাঁ) কাৰোবাক আহ্বান জনাইছে। 
৮) কিছুমান শব্দত আকৌ আন বৰ্ণৰ (অনুনাসিক নহয়) বিলোপ ঘটিলেও "ঁ" যোগ হয়--কূপ>কুঁৱা ('প' লোপ হৈছে),স্ৰোত>সোঁত (ৰ) আদি। অৱশ্যে ড° মহেশ্বৰ নেওগদেৱে এনেবোৰ শব্দক স্বতঃঅনুনাসিক (কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈয়ে নিজে নিজে হোৱা) বুলি কৈ গৈছে। অধিক উদাহৰণ--ছাঁ,আঁহত,ঘোঁৰা,তুঁহ,ফেঁচা আদি।
৯) "ঞ"বৰ্ণটো কেতিয়াবা লুপ্ত কৰি লিখা শব্দত (সাধাৰণতে "ঞ"ৰ ঠাইত "য়" আৰু "ই" দিয়া হয়।) যথাস্থানত "ঁ" যোগ দিয়া উচিত -চিঞাহী>চিয়াঁহী,তিঞহ>তিয়ঁহ, বৰগোহাঞি>বৰগোহাঁই।
১০)অনুনাসিক ধ্বনিযুক্ত কিছুমান বাহিৰৰ পৰা অহা শব্দ অসমীয়ালৈ লিপ্যন্তৰ কৰোঁতেও-- ৰেনেছাঁ, ৰেষ্টোৰাঁ সেইদৰে মোপাছাঁ, খাঁ,চাঁদ (উপাধি) আদিত নাসিক্য ধ্বনি বুজাবলৈ "ঁ" ব্যৱহাৰ হয়।
এতিয়া গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হৈছে অনুনাসিক ধ্বনিৰ সঠিক উচ্চাৰণ।আমি যি চন্দ্ৰবিন্দুৰ কথা আলোচনা কৰিলোঁ,সেয়া হৈছে লিখিত ৰূপত অনুনাসিক ধ্বনিক উপস্থাপন কৰাৰ উপায়। পিছে লিখাৰ সমান্তৰালকৈ আমি যথাযথভাৱে ধ্বনিৰ মাধ্যমেৰেও তাক উপস্থাপন কৰিব লাগিব। তেতিয়াহে চন্দ্ৰবিন্দুৰ ব্যৱহাৰ সাৰ্থক হ'ব। ইয়াৰবাবে আমাক সামান্য অনুশীলনৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে।এইক্ষেত্ৰত ড° মহেশ্বৰ নেওগ, ড° ভূপেন হাজৰিকা,ড°নগেন শইকীয়াৰ দৰে ব্যক্তিৰ কণ্ঠক আমি সমল অথবা আদৰ্শ কণ্ঠ হিচাপে ল'ব পাৰোঁ। হাততে পোৱাৰ ভিতৰত,বিভিন্ন ৰূপত (Format) নিশ্চয় ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ কণ্ঠই আছে। আমি তেখেতৰ কণ্ঠৰে নিগৰা, "ঁ" যুক্ত শব্দ থকা গীতবোৰ মনোযোগেৰে শুনিলে নিশ্চয় লাভৱান হ'ব পাৰিম। উদাহৰণস্বৰূপে, পাৰ্বতীপ্ৰসাদ বৰুৱাৰ "গৰখীয়া হেৰ' গৰখীয়া" গীতটো, অনুনাসিক ধ্বনি থকা শব্দ- আঁহত,পেঁপা,কঁপনি আদিৰ শুদ্ধ উচ্চাৰণ জানিবলৈ শুনিব পাৰোঁ।।

No comments:

Post a Comment