"পুনৰীক্ষণ-৫ (ছেপ্তেম্বৰ): প্ৰথম খণ্ড" আৰু দ্বিতীয় খণ্ড : দিগন্ত কুমাৰ ভট্টাচাৰ্য

বৰ্তমান অসমীয়া ই-সাহিত্যৰ প্ৰসাৰত ফে'চবুকৰ ভূমিকা লেখত ল'বলগীয়া। প্ৰায়ে ই-সাহিত্যৰ পথাৰখনত দুটা অভিযোগ শুনিবলৈ পোৱা যায়। এটা হ'ল- 'বহুতো উদীয়মান কবিৰ চৰ্চা বা অনুশীলন নাই, সংখ্যা বৃদ্ধিৰ বাবেই দৈনিক দহ-বাৰটা কবিতা লিখি ই-কাব্য সাহিত্যৰ প্ৰতি বহু পাঠকৰ নেতিবাচক দৃষ্টিভংগীৰহে সৃষ্টি কৰিছে।' আন এটা অভিযোগ হ'ল এয়ে যে- 'কবিতা বহুতে নপঢ়ে, কাব্য সাহিত্যৰ প্ৰতি সৰহসংখ্যকেই উদাসীন। নবীন কবি সকলক ভুল-শুদ্ধ দেখুৱাই দিওতাৰ অভাৱ, ক'বলৈ গ'লে কবিতাৰ পৰ্য্যালোচনা হোৱা দেখা নাযায় বুলিলে ভুল কোৱা নহয়।' 

'আখৰুৱা' গোটত আমি বহুদিন আগতেই যোগদান কৰিছিলোঁ যদিও সঁচা অৰ্থত ছেপ্তেম্বৰ মাহটোৰ কবিতাসমূহৰ পুনৰীক্ষণৰ দায়িত্ব দিয়াৰ পিছতহে আমি গোটত প্ৰকাশ হোৱা আটাইবোৰ কবিতা অধ্যয়ন কৰিলোঁ। কবিতাসমূহ পঢ়ি আৰু লগতে এইবোৰত গোটৰ আন গুণী সদস্যসকলে দিয়া মতামতসমূহ নীৰিক্ষণ কৰি আমি বিনাদ্বিধাই ক'ব পাৰোঁ যে ওপৰত উল্লেখ কৰা দুয়োটা অভিযোগ 'আখৰুৱা'ৰ চোতালত ভিত্তীহীন। এই ক্ষেত্ৰত আমি জাহ্নু ভৰদ্বাজ আৰু প্ৰকাশ ভূঞাৰ উচ্চমানৰ পুনৰীক্ষণকো যোগ কৰিব পাৰো। আমাক এই দায়িত্ব দিয়াৰ বাবে আখৰুৱাৰ প্ৰশাসক আৰু সন্মানীয় সদস্যসকলক এই চেগতে ধন্যবাদ। আমি যথাসম্ভৱ চুটিকৈ কবিতাসমূহৰ আলোচনা কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিম। কিবা ভুল-ক্ৰুটী হ'লে আমি ক্ষমাপ্ৰাৰ্থী!

১) পলাশ বৰাৰ 'আপুনিযে ব্যস্ত মানুহ' শীৰ্ষক কবিতাটো তেওঁৰ আন কবিতাবোৰতকৈ কিছু পৃথক। বৰ্তমান যান্ত্ৰিক সমাজখনত আমিবোৰ সদাব্যস্ত, ক্ৰমাৎ সকলোৱে যেন এটি এটি যন্ত্ৰলৈ পৰ্যবেশিত হৈছোঁ। সঁচা আন্তৰিকতা বা আবেগ-অনুভূতিৰ মূল্য পাহৰি যান্ত্ৰিকতাৰ লগত খাপ খুৱাবলৈকে আমি দৌৰি ফুৰিছোঁ প্ৰতিপল। কবিয়ে অনুভৱ কৰে এই দৌৰা-দৌৰি, ব্যস্ততা এক অজুহাতহে। তেওঁ সুধিব খুজিছে:'...ব্যস্ততাৰ অজুহাততআপোনাৰ পত্নীয়ে সন্তানক নুখুৱাই নেকি বুকুৰ অমৃতনাইবা সাধুকথাৰ পিঠিত উঠাইসিহঁতক নুফুৰাই নেকি জোনবাইৰ দেশত!!'

কবিৰ কথনভংগী অতিকৈ স্পষ্ট, নিমজ-'ব্যস্ত বাবেই আপুনি স্পৰ্শ নকৰে নেকি যৌৱনমহ ব’হাগ কিম্বা সম্ভাৱনাময় আঘোণব্যস্ত বাবেই আপুনি নেদেখে নেকি কেতিয়াও সাঁচতীয়া হেঁপাহৰ সপোন!'

প্ৰতিটো শাৰীতে এই সৰলতা লক্ষ্য কৰিব পাৰি। উপস্থাপন খুবেই সুন্দৰ। কিন্তু কবিতাটোত ব্যঞ্জনাৰ অভাৱ লক্ষ্য কৰা যায়। সাম্প্ৰতিক অসমীয়া কাব্য সাহিত্যত বহুকেইজন কবিৰ কবিতা পোনপটীয়া বাবে পাঠকে সহজতে এনে কবিতাৰ লগত একাত্মতা স্থাপন কৰিব পাৰে আৰু সেইবাবেই এনে কবিতাসমূহে প্ৰচুৰ জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰা দেখা যায়। পলাশ বৰাৰ কবিতাটোক সেই শ্ৰেণীত আমি ৰাখিব পাৰোঁ।

২) একেই বিষয়বস্তুৰ আন এটা কবিতা "ব্যস্ত মানুহবোৰৰ কবিতা"ৰ কবি জাহ্নু ভৰদ্বাজ। কবিতাটোত আংগিক আৰু বিষয়বস্তুৰ সু-সমন্বয় মন কৰিবলগীয়া। কবিতাটোৰ বিষয়বস্তু গতানুগতিক, উপস্থাপন সহজ-সৰল। 

শব্দ চয়নত অলপ গুৰুত্ব দিলে এইটো এটি সাৰ্থক কবিতালৈ উন্নীত হ'ব বুলি নি:সন্দেহে ক'ব পাৰি। তদুপৰি ঠাই বিশেষে শব্দ তথা বাক্য গাঁথনিত কাব্যিকতাৰ অভাৱ পৰিলক্ষিত হয়। উদাৰণস্বৰূপে তলত দুফাঁকি আগবঢ়োৱা হ'ল:'ব্যস্ত মানুহবোৰ সঁচাকৈয়ে ব্যস্ততেওঁলোকৰ উশাহ- নিশাহ, ভাৱ বিনিময়, কথা- বতৰা সকলো সময় নিয়ন্ত্ৰিত''বিচাৰিলেও নোৱাৰে তেওঁলোকেব্যস্ততাৰ শৃংখল এৰি কাৰোবাৰ সৈতে সশব্দে হাঁহিব৷'

কবিতাটোৰ সহজবোধ্যতাৰ বাবে পাঠকে সহজে আকোৱালি ল'ব পাৰিব বুলি আমাৰ বিশ্বাস। কবিতাটোত সংবেদনশীলতা আৰু মননশীলতাৰ সমন্বয়ো চমকপ্ৰদ।কবিয়ে লিখিছে-'ব্যস্ত মানুহবোৰৰ বুজ পোৱা বৰ কঠিন,নিজৰ চিনাকি গঢ়াৰ ব্যস্ততাত তেওঁলোক এদিন হৈ পৰেনিজৰে ওচৰত অচিনাকি৷' -- সুন্দৰ প্ৰকাশভংগী। এয়া সংবেদনশীল সকলোৰে বাবে অকাম্য। তেওঁৰ আন এটি কবিতাৰ পংক্তিৰে আমিও ক'ব খোজো-'অচিনাকি সময়বোৰত দেখোনআমিবোৰো অচিনাকি হৈ পৰিছোনিজৰে ওচৰত!' (কবিতা-'অকাম্য')

গোটৰ অন্যতম প্ৰতিভাবান কবি ভৰদ্বাজৰ পৰা আমি ভৱিষ্যতে অধিক আবেদনশীল সৃষ্টি নিশ্চয়কৈ আশা কৰিব পাৰোঁ। 

৩) মনোহৰ দত্তৰ 'ব্যস্ততাৰ পোছাক' একেই বিষয়বস্তুৰ আন এটি কবিতা। সাম্প্ৰতিক সময়ৰ উদ্বেগ, জটিলতা তথা আত্মকেন্দ্ৰিকতাই কবিক হয়তো বাধ্য কৰিছে এনে এক সৃষ্টিৰ। এয়া কবিৰ ব্যক্তি চেতনাৰ এক সুন্দৰ প্ৰকাশ।

'ক'ত যে ৰূপ তাৰবিধে-বিধেব্যস্ততাৰ পোছাক'

পলাশ বৰাৰ কবিতাটোৰ দৰে এই কবিতাটো উদ্দেশ্যধৰ্মী, ব্যঞ্জনাৰ অভাৱ কিছু পৰিমানে অনুভূত হয়। বিষয়বস্তু আৰু প্ৰকাশভংগীৰ ফালৰ পৰা লক্ষ্য কৰিলে এই কবিতাটো তেওঁৰ আন কবিতাসমূহতকৈ কিঞ্চিৎ ভিন্ন। এক ব্যতিক্ৰমী কবিতা লিখাৰ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা (experiment)ৰ অৰ্থে দত্তই কবিতাটো ৰচনা কৰা যেন অনুমান হয়। এইটো সৰ্বাংগ সুন্দৰ সাৰ্থক কবিতা বুলি ক'লে অত্যুক্তি কৰা হ'ব যদিও তেওঁৰপৰা ব্যতিক্ৰমী অথচ অধিক লাবন্যময় সৃষ্টি আমি পাম বুলি ক'লে নিশ্চয় ভুল কোৱা নহ'ব। 

৪) এই গোটৰ আন এজন প্ৰতিভাবান কবিৰ এটি কবিতাই হয়তো আমাৰ দৰে বহুতো পাঠকৰ দুচকু বাষ্পাকুল কৰি তুলিছিল। কবিতাৰ শিৰোনাম -'আৰু প্ৰস্তাৱনাতে শেষ হ'ল মহাকাব্য', কবি-প্ৰকাশ ভূঞা। কবিতা হ'ল অনুভূতিৰ স্বত:স্ফূত প্ৰকাশ, কবিতা জীৱনৰ সমালোচনা। বিষয়বস্তু আৰু আংগিকৰ সমাহাৰে কবিতাটোক 'আখৰুৱা'ৰ চোতালৰ শ্ৰেষ্ঠ কবিতাসমূহৰ শাৰীলৈ উন্নীত কৰিছে নি:সন্দেহে। কবিতাটোৰ উপস্থাপন আৰু বিন্যাসৰীতি পৰম্পৰাগত বুলিয়েই ক'ম। 

নিজ মাতৃৰ স্মৃতিত লিখা কবিতাটোৱে পাঠকৰ আবেগ-অনুভূতিক আলোড়িত কৰি পাঠকৰ চকুৰ আগত জীৱন-সত্যক দাঙি ধৰাত পুৰা মাত্ৰাই সফল হৈছে। বিভিন্ন ঘাট-প্ৰতিঘাটেৰে ভৰা এটি জীৱন এক মহাকাব্যতকৈ কোনোগুণে কম নহয়। প্ৰস্তাৱনাতে সমাপ্ত হোৱা মহাকাব্য অৰ্থাৎ এটি জীৱনৰ গতিৰুদ্ধতা (ক্ষণভংগুৰতা)বুজাবলৈ কবিয়ে ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰতীকসমূহ লক্ষ্যণীয়। 

'নৈখনেৰেহেন্দোলনি তুলি তুলিভাঁহি গ'লএটা শুকানহালধীয়া সৰাপাত'

'কুঁৱলীত বুৰ গৈমৌন হৈ থাকিলএটা জংচন'

'শুকান হালধীয়া সৰাপাত', 'মৌন জংচন' আদিৰ লগতে আন প্ৰতীকৰ চমকপ্ৰদ প্ৰয়োগে কবিতাটোক এক অনন্য মাত্ৰা প্ৰদান কৰিছে। অৱশ্যেই এই প্ৰতীকসমূহ কবিৰ একান্ত ব্যক্তিগত। প্ৰকাশ ভূঞাৰ উজ্জ্বল ভৱিষৎ কামনা কৰিলোঁ।

৫) 'কালি মোৰ অপেক্ষাৰ কাৰণ যি আছিলআজি সি হয়তো মোৰ অপেক্ষাৰ কাৰণ নহ’ব পাৰেআজি তোমাৰ যি অপেক্ষাসি কাইলৈ তোমাৰ অপেক্ষা নহ’ব পাৰে...অপেক্ষাবোৰ খুব আপেক্ষিক!!!'

- প্লাবিতা চৌধুৰীৰ এই কবিতাটোৰ বিষয়বস্তুৰ ক্ষেত্ৰত কিছু নতুনত্ব মন কৰিব পাৰি। ভুলবশত: হয়তো কবিতাটোৰ শিৰোনাম তেওঁ নিদিলে, আমি দিলোঁ- 'অপেক্ষা।' আমাৰ পাৰিৱেশিক বাস্তৱতাই আমাৰ চেতনাক ভিন ভিন ধৰণে গঢ় দিয়ে। মানুহৰ অপেক্ষা একমুখী হৈ নাথাকে। কবিতাটোত উদ্দেশ্য-লক্ষ্য বা জীৱনদৃষ্টিৰ ভিন্নতা বুজোৱাত চৌধুৰী সফল হৈছে। 

কবিতাটোৰ মাজত শিশু গীতৰ এটি পংক্তি “আলি কাটি জালি দিম, বৰ পীৰা পাৰি দিম, তাতে বহি বহি ৰ’দ দে” তেওঁ সুন্দৰ আৰু কুশলতাৰে সংযোগ কৰিছে।

উপস্থাপন শৈলী আৰু অধিক মনোগ্ৰাহী কৰাৰ থল আছিল। প্ৰকাশভংগী সাধাৰণ। বাক্য গাঁথনিত কাব্যিকতাৰ অভাৱ চকুত পৰিছে কিছু ক্ষেত্ৰত, তথাপিও আমি কওঁ যে পৰিশীলন তথা নিয়মীয়া চৰ্চা অব্যাহত ৰাখিলে চৌধুৰীয়ে ভৱিষ্যতে অনেক সাৰ্থক সৃষ্টি আমালৈ আগবঢ়াব। আমি আশাবাদী। 

"পুনৰীক্ষণ-৫ (ছেপ্তেম্বৰ): দ্বিতীয় খণ্ড"

"Poetry is that magic which consists in awakening sensations with the help of a combination of sounds ... that sorcery by which ideas are necessarily communicated to us, in a definite way, by words which nevertheless do not express them."

চাৰ্জন আৰ মেগো'ৰ দ্বাৰা ৰচিত 'মাজুলীৰ গধূলি' যোৱা মাহত 'আখৰুৱা'ৰ মজিয়াত পঢ়া ভাল লগা কবিতাসমূহৰ অন্যতম। উপস্থাপন শৈলী সাধাৰণ যদিও শব্দ চয়ন তথা বাক্য গাঁথনিত লক্ষ্য কৰিব পাৰি এক সুন্দৰ কাব্যিকতা।

"শীতল বতাহত আহিছে ভাহিকঁপি কঁপিৰচকী কনেঙৰ হাঁহি..সৰিয়হনিৰ মাজতসুৰীয়া অই নিঃতম্ কোনে গালেএই গধূলি"কবিতাটোৰ জৰিয়তে কবিয়ে মাজুলীৰ গধূলি সময়ৰ পৰিৱেশ এটিক সহজ-সৰল প্ৰকাশভংগীৰে যথাৰ্থৰূপত অংকণ কৰিছে। বৰগীত আৰু সুৰীয়া অই নি:তমেৰে মুখৰিত মাজুলীৰ গধূলিৰ পৰিৱেশৰ দৃশ্য কবিয়ে চিত্ৰিত কৰাত সফল হৈছে। হয়তো পাঠকে কবিৰ পৰা আৰু কিছু বৰ্ণনা আশা কৰাৰ থল আছে। কবিতাটোৱে দিলীপ চন্দনৰ ‘মাজুলীত এতিয়া গধূলি’ নামৰ উপন্যাসখনলৈ মনত পেলাই দিলে।

'আখৰুৱা' গোটৰ আন এজন উদীয়মান কবি -কৌশিক বাস্যস। তেওঁৰ 'ৰ'দ বেয়া পোৱা মানুহৰ কবিতা' শীৰ্ষক কবিতাটো যোৱা মাহত এই গোটৰ মজিয়াত প্ৰকাশ পাইছে। ঠাই বিশেষে কবিয়ে কাব্যিক ভাৱনাক শব্দ প্ৰয়োগৰ জৰিয়তে স্পষ্ট ৰূপত প্ৰকাশ কৰিব পৰা নাই যেন ভাব হয়। তথাপিও কম পৰিসৰতে কবিয়ে বহু কথাই ক'বলৈ চেষ্টা কৰিছে। এক সুন্দৰ প্ৰয়াস! তেওঁৰ উজ্জ্বল ভৱিষ্যত কামনা কৰিলোঁ।

'নগ্ন অৰণ্যৰ প্ৰতিবিম্ব'ৰ কবি জৰিয়তে ভবিতা দাসে বৰ্তমান সময়ৰ নিস্তেজ-নিস্প্ৰাণ সমাজত মানুহৰ যন্ত্ৰণা প্ৰকাশ কৰিছে। কবিতাটোৰ বিষয়বস্তুত নতুনত্ব নাই। বৰ্তমান জটিল পৃথিৱীৰ অমানৱীয় পৰিস্থিতিৰ বৰ্ণনা কৰাত কবি বহু পৰিমাণে সফল। প্ৰকাশভংগী তথা উপস্থাপন যথেষ্ট উচ্চমানৰ।'বিৱেকহীন মনেবুকুৰ কুটুম হৈশুহি খায়অপ্ৰেমৰ পৃথিৱীতজাৰজ মাতৃৰ হিমগলা স্তন৷৷'কবিৰ হৃদয়ৰ বিষন্নতাবোধ তীব্ৰ ৰূপত প্ৰকাশিত হৈছে যদিও ভাষাৰ ব্যৱহাৰৰ সংযমতাৰ বাবে কবিৰ ভাৱনাবোৰ ঠাই বিশেষে সুগভীৰ ৰূপত ব্যঞ্জনাত্মক ভাৱে উপস্থাপিত হোৱা নাই যেন লাগে। ভাবিতা দাসৰপৰা আমি অধিক সাৰ্থক সৃষ্টি নি:সন্দেহে আশা কৰিব পাৰো।

নিশাংক মিলনৰ কবিতা 'ষ্টেশ্যন' গতানুগতিক বিষয়বস্তুৰ ওপৰত ৰচিত যদিও শব্দপ্ৰয়োগৰ কুশলতাই কবিতাটোক এক বিশেষ মাত্ৰা প্ৰদান কৰিছে। শব্দচয়ন আৰু বাক্য-গাথঁনিৰ চমৎকাৰিত্বৰ বাবেই কবিতাটোক আমি যোৱা মাহৰ এক অন্যতম আবেদনশীল কবিতা বুলি অভিহিত কৰিব বিচাৰিম। 'প্ৰেয়সী চহৰত এতিয়া ৰিক্সাৱালা জোন,কেকোজেকোকৈ টানিছে এখন ভঙাছিঙা আকাশ,আমাৰ কংকালত বাজেমেকুৰীৰ ডিঙিৰ টিলিঙা..'...লগতে কবিয়ে ব্যৱহাৰ কৰা 'মহানগৰৰ কলাফুলত চেলাপতীয়া জোক', 'ফেপেৰি পতা জোনাক', 'ভোকৰ পলসত গজিব কোমল চাবুক' আদি কাব্যাংশৰ প্ৰতিকী ব্যঞ্জনা মন কৰিবলগীয়া।

পূৰ্ণিমা বৰুৱাৰ 'সহযাত্ৰী' আৰু 'এটা হেৰুওৱা স্বপ্নৰ সন্ধানত' ছেপ্তেম্বৰ মাহত প্ৰকাশ পাইছে। দুয়োটি কবিতাৰে ৰচনশৈলীৰ লগতে প্ৰকাশভংগী একে ধৰণৰ আৰু পাঠকে নিশ্চয়কৈ এক নতুন সোৱাদ পাব।"তেওঁ ক’লে, “ব’লা তেন্তে দৌৰো একেলগে, পোহৰৰ ঘাটলেকোনো ৰাতিয়ে ভেটিব নোৱাৰিব আমাক, একেলগে গ’লে ।”মই ভয় খালোঁ ।ক’লো, “দৌৰোতে দৌৰোতে কেতিয়া কাক এৰি আগুৱাই যাম কোনেও গম নাপাম ।নজনাকৈয়ে কেতিয়াবা ইজনে সিজনক হেৰুৱাই পেলাম ।দৌৰ মানেই যুঁজ" (সহযাত্ৰী)

"সপোনটোৱে তাত লিখিছিল-"পুৰণি ৰিহাখনিকনতুনৰ বুটা বছা চাদৰেৰে মেৰিয়াইতুমি আহিবা,সময়ৰ তালত খোজ মিলাই ।চাবা,জপটিয়াই নপৰিবা।মেখেলা উজাই পাৰ হ'বা-পৰিবৰ্তনৰ সেঁতু।" (এটা হেৰুওৱা স্বপ্নৰ সন্ধানত)

বিষয়বস্তু আৰু আংগিকৰ সু-সমন্বয় লক্ষ্যণীয়। সম্পূৰ্ণ উদ্দেশ্যধৰ্মী 'সহযাত্ৰী' কবিতাটোত ব্যঞ্জনাৰ অভাৱ পৰিলক্ষিত হৈছে। অৱশ্যে সহজবোধ্যতাৰ বাবে দুয়োটি কবিতাই যে পাঠক সমাজৰ সমাদৰ লাভ কৰিব, সেয়া নি:শ্চিত। পৰিশীলন তথা চৰ্চা অব্যাহত ৰাখিলে কবি বৰুৱাৰ পৰা আমি সুন্দৰ সৃষ্টি আশা কৰিব পাৰো নিশ্চয়।

এই গোটৰ এজন প্ৰতিভাবান কবি ইন্দ্ৰনীল গায়নৰ বহু কেইটা কবিতা ইতিমধ্যে ছপা মাধ্যমত প্ৰকাশ পাইছে। তেওঁৰ বহুকেইটা কবিতাই পাঠকৰ সমাদৰ লাভ কৰিছে। কবিতা কল্পনা আৰু অনুভূতিৰ স্বত:স্ফূত প্ৰকাশ। গায়নৰ কবিতা পঢ়িলে ইয়াক সুন্দৰভাবে অনুভৱ কৰিব পাৰি।সম্পূৰ্ণৰূপে 'একঘেয়ামী'ৰ দোষে চুৱা বুলি ক'লে ভুল কোৱা হ'ব যদিও তেওঁৰ নিজস্ব এক শৈলী আছে যাক হয়তো তেওঁৰ প্ৰায়ভাগ কবিতাতে দেখিবলৈ পোৱা যায়। তেওঁৰ 'উপহাৰ' এটি চুটি অথচ পঢ়ি ভাল লগা কবিতা। বিষয়বস্তু অভিনৱ বুলি নকও কিন্তু সুন্দৰ উপস্থাপনৰ বাবে ইয়াক এক সন্তোষজনক কবিতা বুলি ক'ব পাৰি । অধিক চৰ্চাই ইন্দ্ৰনীলক অসমৰ কাব্য সাহিত্যৰ জগতত এক সুকীয়া স্থান লোৱাত সহায় কৰিব নিশ্চয়কৈ।

'নদী, সেউজীয়া আৰু এবুকু হেঁপাহ' কবিতাৰ কবি মানস প্ৰতীম বৰুৱা। কবিতাটোৰ প্ৰথমভাগত প্ৰত্যাশিত আশা ভংগ হোৱাৰ বেদনা চিত্ৰিত হৈছে সুন্দৰভাবে। অন্তিম কাব্যাংশত কবিৰ প্ৰগতিবাদী ভাৱনাৰ প্ৰভাৱ সুস্পষ্ট!

'বৰষুণ পৰকসেউজীয়া হৈ গজি উঠকআমাৰ উশাহৰ সংবাদসেউজীয়া হৈ উজলি উঠকহালি পৰা কলিজাৰতেজাল স্পন্দন...'

কাব্যিকতাৰ অভাৱে কবিতা এটিক লাবণ্যময় কৰি তোলাত বাধা দিয়ে প্ৰায়েই। শব্দ চয়নত কবিয়ে অধিক গুৰুত্ব দিব লাগিব। অধিক অনুশীলনৰদ্বাৰা বৰুৱাই আমাক সাৰ্থক কবিতা উপহাৰ দিব পাৰিব বুলি আমি আশাবাদী। 

ছেপ্তেম্বৰ মাহত প্ৰকাশিত আন এটি কবিতা- হীৰকজ্যোতি বৈশ্যৰ 'বিসৰ্জন'- স্মৃতিকাতৰ কবিৰ অনুভূতিৰ আন্তৰিক প্ৰকাশ 'বিসৰ্জন'। কবিতাটোৰ শিৰোনাম কুশলতাৰে ৰাখিছে কবিয়ে। নিয়ন্ত্ৰিত উপস্থাপনে কবিতাটোক পাঠকৰ মন চুই যোৱাত সহায় কৰিব।

'দুখৰ দিনকেইটাও যেহেঁপাহ পলুৱাই কান্দিবও নিদিয়েকান্দিলেই সৰি পৰে আকাশআকাশৰ ভৰত চূৰ্ণীকৃত হয়নিজৰেই পুখুৰীৰ অনেক দৰিকণা'কবিতাটো পঢ়িলে কবিৰ চৰ্চাৰ অভাৱ দেখা যায়। বানানৰ ক্ষেত্ৰত কবিয়ে অধিক মনোযোগ দি এই গোটত নতুন নতুন সাৰ্থক সৃষ্টি আগবঢ়াব বুলি আশা কৰিলোঁ। 

অজন্তা কুকিৰ 'নিশাৰ শেৱালি সৰে'ত কবিৰ শব্দ প্ৰয়োগৰ চতুৰতা মন কৰিবলগীয়া। কবিতাটোৰ বিষয়বস্তুত নতুনত্ব নাই, গতানুগতিক। প্ৰকাশভংগী যথাযথ। কিন্তু শব্দ চয়নত থকা কাব্যিকতাৰ বাবেই আমি কবিতাটোক আবেদনশীল বুলি ক'ব পাৰো।'অবুজ সাঁথৰৰ নুপুৰ পিন্ধিনিশা আহিব নীৰবেজগাবহি পুণৰ শেৱালিৰ অবাক সোঁৱৰণী।'-কবিৰ উজ্জ্বল ভৱিষ্যত কামনা কৰিলোঁ।